همچون سال های گذشته از چند روز پیش جشن های پیشانوروزی در کوردستان ترکیه (باکور) وکوردستان ایران (ڕۆژهەڵات) بە ویژە در ارومیە، بوکان، سقز و چندین روستا با جمعیتی صدها هزارنفری برگزار شد.

بعدازظهر واپسین روز هرسال جشن اصلی آتش نوروز (ئاگر نەورۆز) باشکوه تمام در محلات، کوی و برزن برپا می گردد آتشی با قدمت هزاران سال که روح و ناخود آگاه این مردمان جای دارد.

⭐️ قرآن مجید آیەی ۳۶سورە نور:
((الله نورالسماوات والارض)) خدا فروغ آسمانها و زمین است.
– آتش در کنار سه عنصر مقدس دیگر آب، خاک و هوا یکی از عناصر مقدس چهارگانه از دیرباز دارای حرمت ویژەای بودە است (آئین مزداپرستی).

– آتش یکی از واژه های اصیل زبان مادی است که به شیوهای باستان میان کوردها تلفظ می گردد این واژه در اوستا ((آتر)) (atra) و آترش(atrsh) در پهلوی و گویش گورانی ((آتور))(atur)آذر ، آدر ئاگر، ئاور و آیر است.

– سه آتش مهم در میان مردمان باستان به ویژه مزدیسنایان بوده است که این سه آتش فرن بغ(farinbag) در کاریان فارس، آتش آذرگشنسب (azargosnasb) در شیز
(کوردستان=شید) و آتش برزین مهر (burzen mehr)در کوه ریوند نیشابور بر پایه متون پهلوی این فرنبغ با موبدان، آذرگشنب با جنگجویان و برزین مهر با کشاورزان، این سه آتش جمشید را در پادشاهی بهشتی اش یاری کرده اند. آتش اساس،  جوهر زندگی و پاکی بوده است.

– آتش در متون دینی کوردان:  نامەی مقدس یارسانیان کورد(زڕدشتیان)کە شامل متونی است سلطان اسحق (۶۵۷-۷۹۸)و یارانش پدید آورده اند، این متون برگرفته از مینوی باستانی اوستا می باشد کە در دوره هفتوانه، بند ۴۷ از زبان سید ابوالوفا(از بزرگان یارسان) آمده است که:
یورتمەن نارین ،یورتمن نارین
نەیانەی ئەزەل ،یورتمەن ی نارین
یورتم رز وانەن هامپای قولەی چین
قاپی بەهەشتی وە دەست ئەزبین

ترجمە: من نمودار آتش هستم
در روزهای پیش آفرینش ، من نمودار آتش بودم
مظهرم رضوان بود و همپایەی قلەی چین
درهای بهشت بە دست من بود.

– وجه تسمیەی نوروز:
نوروز واژەای مرکب از دو جزء (نو+روز) کە با هم معانی روز نو وتازە را میدهد  در زبان پهلوی ساسانی(نوک روچ: Nokroc)یا (نوگ روز Nokroz)(نوروچ) و نوروز و … آمده است.

– نوروز جشن نوشدن، نوماندن، نوخواهی و  پیروزی نور برتاریکی، شادی، پرستش یزدان، اتحاد، تظلم خواهی واستیلای بهار بر زمستان را به نمایش می گذارد، نوروز نشانه پیوستگی انسان باطبیعت است که نژاد وآئین و مرز سیاسی نمی شناسد.
– درمنابع از چگونگی برپایی نوروز قبل از اسلام اطلاعی موثقی در دست نیست آنچه در منابع بعد از اسلام آمده از جمله مشهورترین آنها جمشید پادشاه پیشدادی و کاوه آهنگر(کورد)و ضحاک تازی تبار است.
– پرفسور رایت در کتاب العصر البلاستوسینی فی کوردستان ترجمه فواد محمد خورشید در صفحه ٨۲ براین عقیده است که نوروز در فلات ایران به مرکزیت کوردستان در ۹ تا ۱۱هزار سال پیش با پادشاهی جشید کوردنژاد به جود آمده است.
حوزه فرهنگی نوروز بسیار بزرگتر وقلمرو فرهنگی اش از مرزهای سیاسی آن بسیار گسترده تر بوده است همراه با کوردستان و ایران در کشورهای ترکیه، عراق، سوریه، تاجیکستان، آزربایجان، ازبکستان، افغانستان، ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزسستان، هندوستان، پاکستان، آلبانی وچندین ملت و قوم دیگر نوروز را جشن می گیرند.

– جشن نوروز (جشن واژه ای اوستایی-یسن/یشنه به معنای ستایش) در سرزمین های دیگر: در میان کشورهای مختلف برحسب تنوع و زیبایی قومی، فرهنگی و ویژگی های اقلیمی رنگ و بوی متفاوتی به خود گرفته است مهم اینجاست که نماد شادی، همزیستی، تعامل و تفاهم است. نزد اقوام وملل کشورهای مختلف نوروز به عنوان جشن ملی پذیرفته شده است و در کشورهای دنیا از خاورمیانه تا شرق آسیا و اروپا با اداب و رسوم ویژه برگزار می گردد.

– سازمان ملل و نوروز: درسال ۱۳٨٨ درمجمع عمومی سازمان ملل متحد روز اول فروردین را به عنوان روز بین المللی نوروز با قدمت بیش از سه هزارسال تصوب کرد و سند قرار گرفتن نوروز در میراث جهانی سازمان ملل (یونسکو) تدوین و اجرایی شد.

– نتیجه گیری:
کورستان قلب نوروز است، نوروز جشن نو زیستن و نوماندن، شکرگزاری، ظلم ستیزی، انسانیت، آشتی ملت ها باهم و طبیعت است که به مرور جهانی شده و نمادی از تنوع و تکثر فرهنگی را به نمایش می گذارد.

– منابع و آخذ:
– نسیم نوروز(باقر پیری)، فارسنامه بلخی، شاعرکورد(پیرەمێرد)، نسب دین های ایرانی (ع رضایی)، خرده اوستا(پورداود)، چهاشنبه سوری (فاروق ص بورەکەیی) و…