تخصص یکی از عوامل مهم موفقیت فرد در تیم برشمرده می شود، اما کافی نیست. تخصص فردی در زمینه ای خاص به تیم کمک می کند تا بخشی از وظایف تخصصی و حرفه ای را به وی بسپارند، ولی علاوه بر تخصص فردی و حرفه ای، در کار تیمی، مولفه ها و صلاحیت های دیگری نیز برای پیشرفت کار و اثربخشی تیمی ضروری و حیاتی است.

جان ماکس ول به ویژگی هایی مانند سازگاری و انعطاف پذیری، همدلی، ارتباط، تعهد، با کفایت و قابل اعتماد بودن، نظم پذیری، اشتیاق، از خود گذشتگی، تعامل با اعضای تیم و … اشاره کرده اند. اگر به این ویژگی ها دقت کنیم بیشتر بر روحیه کار تیمی و نوعی همکاری و تعامل افراد در گروه و در ارتباط با یکدیگر تاکید دارد. تعامل و ارتباط صحیح اعضا، سازنده تیم و هسته مرکزی کار تیمی است. تعاملی از نوع به اشتراک گذاشتن تجارب، نقد سازنده و نقد پذیری، مسئولیت پذیری، باور به تنوع افکار، خرد جمعی و یادگیری جمعی است. تعاملی که حاکی از تعهد به اجرای وظیفه ی اعضا برای مدیریت صحیح مسائل در تمام فرایند کار در ابتدا تا سرانجام آن است. به تعبیر هاروی راپینز و مایکل فینلی نیز نکته مهمی که تیم ها را می سازد ” با هم بودن آنهاست”. به نقل از ایشان در تیم های کاری اثربخش، اعضا نسبت به اهداف تیم متعهدند و می دانند که چگونه باهم کار کنند تا اهداف تحقق یابد. یک تیم کاری از طریق تلاش هماهنگ اعضا، هم افزایی مثبت خلق می کند. تلاش های تک تک افراد تیم، موجب پیدایش سطح عملکردی می شود که از مجموع نهاده های آن افراد بیشتر است (استفن رابینز و تیموتی ای جاج).

بنابراین وجود حس مشارکت جویانه و همکاری برای داوطلب فعالیت های شورایی و گروهی مهم است. شاید به جد بتوان گفت در نهادهایی که فعالیت به صورت گروهی و تیمی انجام می شود، همکاری گروهی و تیمی از ارکان اساسی آن به شمار می آید. بر این اساس نیاز است در کار تیمی هر فرد کار خود را در پیوند با کار دیگر اعضای گروه و تکمیل کننده آنها ببیند. نقاط قوت و ضعف خود و دیگران را ببیند و با سعه صدر ضعف خود را بپذیرد و ضعف دیگران را گوشزد کند. فرایند کار را به دقت پیگیری کند و خود را با دیگر اعضای گروه هماهنگ کند. به تنوع افکار و خرد جمعی احترام بگذارد. و به تصمیمات گروه پایبند باشد، در این صورت تیم کاری به سر منزل مقصود می رسد.

حال اگر گروه یا نهادی از خصیصه تعهد اعضا و روحیه همکاری گروهی و خصیصه با هم بودن برخوردار نباشد چه بر سر آن نهاد، هدف ها و وظایف آن خواهد آمد؟! خصوصا اگر عملکرد مجموعه حیاتی باشد، تا چه اندازه نهاد و جامعه متضرر خواهند شد و از دستیابی به اهداف شان ناکام خواهند ماند؟

*فعال فرهنگی