در سال‌های اخیر، رویکرد دستگاههای اجرایی استان در اطلاع‌رسانی با انتقادات جدی مواجه شده است. تمرکز بر موضوعات زرد و فاقد ارزش خبری، به جای پرداختن به مسائل مهم و حیاتی، نه‌تنها اعتماد عمومی را کاهش داده، بلکه باعث شده است تا مشکلات واقعی استان در سایه تبلیغات سطحی پنهان بماند.

یکی از عادات ناپسند استانداری کوردستان و دستگاه‌های اجرایی استان در سال های اخیر، تمرکز بر موضوعات زرد و کم‌اهمیت در اطلاع‌رسانی است. این موضوعات معمولاً جنبه‌های احساسی و جنجالی و پوپولیستی دارند، اما از نظر تأثیرگذاری بر زندگی مردم و توسعه استان، فاقد ارزش خبری و رسانه ای هستند.

اطلاع‌رسانی گسترده درباره مراسم‌های افتتاحیه یا بازدیدهای رسمی که تأثیر مستقیمی بر زندگی مردم ندارند، بزرگ‌نمایی موفقیت‌های جزئی در پروژه‌های کوچک در حالی که پروژه‌های بزرگ و مهم با تأخیر یا شکست مواجه می‌شوند و نیز تمرکز بر زندگی شخصی افراد یا موضوعاتی که ارتباطی با مسائل عمومی و توسعه‌ای استان ندارند از جمله موضوعات مهمی است که روند و فرایند اطلاع رسانی پخته و پرداخته در کردستان را با بحران جدی مواجه کرده است.

موزیک ویدیوهای تصنعی مدیران در حال بالا رفتن یا پایین آمدن از پلکان و یا عبورهای مصنوعی مقامات از مقابل دوربین با لشکری از خدم و حشم در پشت سرشان در مقطعی چند ساله فرایند روابط عمومی و اطلاع رسانی در کوردستان را به سراشیبی انحطاط کشاند که متاسفانه در برخی دستگاه های اجرایی هنوز این رویه استمرار دارد.

از مهمترین و بدیهی ترین پیامدهای این رویکرد کاهش اعتماد عمومی بوده است. مردم به مرور زمان به اخبار و اطلاع‌رسانی‌های رسمی بی‌اعتماد می‌شوند، زیرا احساس می‌کنند که این اخبار واقعیت‌های زندگی آن‌ها را منعکس نمی‌کند.

از سوی دیگر پنهان‌ماندن مشکلات واقعی در پس پرده از عواقب این نوع اطلاع رسانی پوپولیستی است. با تمرکز بر موضوعات زرد، مشکلات جدی مانند بیکاری، فقر، کمبود زیرساخت‌ها و نیز بحرانهای اجتماعی و نابرابری‌های اجتماعی نادیده گرفته می‌شوند.

یکی دیگر از مشکلات جدی در عرصه اطلاع‌رسانی، عدم شفافیت در ارائه اطلاعات است. بسیاری از دستگاه های اجرایی معمولاً از ارائه اطلاعات دقیق و شفاف درباره پروژه‌ها، بودجه‌ها و عملکردها خودداری می‌کنند تا جایی که مثلا اعتبارات مصوب و افزایش سالیانه آنها براساس نرخ تورم همیشه اطلاع رسانی می شود اما در طی یک سال مالی هرگز خبری از تخصیص واقعی این اعتبارات منتشر نمیشود.

دستگاه‌های اجرایی معمولاً از اطلاع‌رسانی درباره پروژه‌های ناموفق یا شکست‌خورده خودداری می‌کنند یا به اطلاع‌رسانی نادرست درباره پیشرفت پروژه‌هایی می پردازند که در عمل این پروژه‌ها با تأخیر یا مشکلات جدی مواجه هستند و یا معمولاً به سؤالات و انتقادات مردم پاسخ نمی‌دهند یا پاسخ‌های کلی و غیرشفاف ارائه می‌کنند، همه این موارد و دهها مورد دیگر از مصادیق ضعف شفافیت در اطلاع رسانی در کردستان است.

این در حالیست که اگر مردم به نهادهای اجرایی بی‌اعتماد شوند مشارکت آن‌ها در برنامه‌های توسعه‌ای کاهش می یابد.

در حالی که کوردستان با چالش‌های جدی اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی مواجه است، بسیاری از دستگاه‌های اجرایی متولی این حوزه ها به جای پرداختن به این مسائل، با دادن آدرس های غلط بر موضوعات کم‌اهمیت تمرکز می‌کنند.

با وجود نرخ بیکاری بالا و فقر گسترده در استان، اطلاع‌رسانی درباره برنامه‌های اشتغال‌زایی و کاهش فقر بسیار محدود است و بجای آن خبرهای گسترده از جلسات کارشناسی و موضوعات مقطعی و زودگذر فضای سوشیال میدیا را پر می کند.

مشکلاتی مانند خشکسالی، آلودگی آب و خاک و تخریب محیط زیست، به‌ندرت مورد توجه قرار می‌گیرند در حالیکه هیاهوی فراوان درباره صنایع منسوخی همچون فولاد و محصولات آب بر بخش کشاورزی در کوردستان بیداد می کند.

تمرکز مدیران کردستان بر اشتغالزایی ناقص و بی منطق صنعت فولاد و ریخت و پاش های غیرقابل باور برای تکثیر این اخبار فراوان است در حالیکه درباره آفت این صنعت برای محیط زیست کردستان و بلایی که بر سر آب و خاک کوردستان می آورد، حتی یک خبر منتشر نمیشود.

میلیاردها تومان تسهیلات ارزان قیمت میان تولیدکنندگان و صنعت کاران و معدن داران و … به وفور توزیع می گردد و این اقدامات به وفور اطلاع رسانی می شود اما کسی از این وجوه و اثرات آنها بر افزایش اشتغال در کردستان اطلاعی ندارد.

بسیاری از مدیران در جای خود نیستند و بجای تمرکز بر وظایف تخصصی، شب و روز بادمجان دورقاب پیامها و تبریک ها و تهنیت ها و تسلیت ها می چینند و پیامهای مناسبتی آنان گوش فلک را کر می کند در حالیکه از انجام وظایف و مسولیتهای حقیقی و واقعی خود به طرز فاجعه باری عقب مانده اند.

 

تمرکز بر مسائل مهم و حیاتی و ضرورت انعکاس موضوعاتی که تأثیر مستقیمی بر زندگی مردم و توسعه استان دارند، از ضروریاتی است که باید فرایند اطلاع رسانی در کردستان بر مبنای آن متحول شود‌ چرا که انتشار اخبار زرد و بی‌ارزش باعث هدررفت منابع مالی و انسانی می‌شود.

از سوی دیگر دستگاه‌های اجرایی باید اطلاعات دقیق و شفاف درباره پروژه‌ها، بودجه‌ها و عملکردهای خود ارائه دهند و درباره عوارض تصمیمات و پروژه های خود بر زندگی مردم صادقانه اطلاع رسانی کنند.

بدون این تغییرات، اعتماد عمومی به نهادهای اجرایی کاهش یافته و مشارکت مردم در برنامه‌های توسعه‌ای با مشکل مواجه خواهد شد.

 

گزارش‌ها و شواهد نشان می‌دهد که برخی از دستگاه‌های اجرایی استان کوردستان با استفاده از اطلاع‌رسانی‌های مبهم و غیرشفاف، تلاش می‌کنند تا افکار عمومی را از واقعیت‌های موجود دور نگه دارند و در واقع در تلاشند تا افکار عمومی کردستان را فریب دهند. این رویکرد باعث تشدید بی‌اعتمادی مردم به نهادهای دولتی و افزایش نارضایتی‌های اجتماعی شده است.

 

– انتشار آمارهایی که بخشی از واقعیت را پنهان می‌کنند یا به‌ طور گزینشی ارائه می‌شوند،

– به‌کارگیری عباراتی مانند “پیشرفت قابل توجه”، “تحولات مثبت” یا “برنامه‌های گسترده” بدون ارائه جزئیات دقیق،

– اجتناب از پاسخ به سؤالاتی که می‌تواند نقاط ضعف یا شکست‌ها یا ناکامی های دستگاه‌های اجرایی را آشکار کند.

همگی مصادیق فریب افکار عمومی در فرایند اطلاع رسانی به شمار می آیند.

 

“تلاش برای ایجاد اشتغال” ، “پیشرفت در برنامه‌های اشتغال‌زایی” ، “ریل گذاری صحیح اشتغال” ،”جذب سرمایه‌گذاری” ، “رونق اقتصادی” و … همه و همه مصادیقی از فریب افکار عمومی با استفاده از کلیات مبهم هستند که بدون اینکه جزئیات دقیقی درباره آنها ارائه شود، شعور مخاطب به سخره گرفته می شود.

 

دلایل متعددی وجود دارد که دستگاه‌های اجرایی ممکن است از اطلاع‌رسانی‌های مبهم استفاده کنند. برخی از این اهداف عبارتند از:

 

الف) پنهان‌کردن شکست‌ها و ناکامی‌ها

با استفاده از اطلاع‌رسانی‌های مبهم، دستگاه‌های اجرایی می‌توانند شکست‌ها و ناکامی‌های خود را پنهان کنند و از پاسخگویی در قبال عملکرد ضعیف خود اجتناب نمایند.

 

ب) کاهش انتقادات عمومی

اطلاع‌رسانی‌های غیرشفاف می‌تواند باعث کاهش انتقادات عمومی شود، زیرا مردم و رسانه‌ها به دلیل نبود اطلاعات دقیق، قادر به تحلیل و ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی نخواهند بود.

 

ج) ایجاد تصویری مثبت از عملکرد

برخی از دستگاه‌های اجرایی با استفاده از اطلاع‌رسانی‌های کلی و مبهم، سعی می‌کنند تا تصویری مطلوب از عملکرد خود ارائه دهند، حتی اگر این تصویر با واقعیت‌های موجود مطابقت نداشته باشد.

 

و اما پیامدهای اطلاع رسانی مبهم و فریب افکار عمومی توسط برخی مدیران دستگاههای اجرایی:

الف) افزایش بی‌اعتمادی مردم

وقتی مردم احساس کنند که اطلاعات واقعی از آنها پنهان می‌شود، اعتماد خود را به نهادهای دولتی و دستگاه‌های اجرایی از دست می‌دهند. این بی‌اعتمادی می‌تواند به کاهش مشارکت مردم و افزایش نارضایتی‌های اجتماعی منجر شود.

 

ب) تشدید بحران‌های اقتصادی و اجتماعی

پنهان‌کردن واقعیت‌ها و عدم ارائه راه‌حل‌های عملی برای مشکلات، باعث می‌شود که بحران‌های اقتصادی و اجتماعی در کوردستان تشدید شود.

 

ج) کاهش شفافیت و پاسخگویی

اطلاع‌رسانی‌های مبهم باعث کاهش شفافیت و پاسخگویی دستگاه‌های اجرایی می‌شود. این موضوع می‌تواند به فساد اداری و سوءاستفاده از منابع عمومی دامن بزند.

 

در چنین شرایطی دستگاه‌های اجرایی باید:

– آمار و اطلاعات دقیق و به‌روز درباره وظایف تخصصی خود و اثرات آن بر توسعه استان را در اختیار مردم قرار دهند. این اطلاعات باید به‌طور شفاف و بدون تحریف ارائه شود.

 

– نهادهای نظارتی مستقل، مانند رسانه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد، باید بتوانند عملکرد دستگاه‌های اجرایی را به‌طور دقیق بررسی کنند و در صورت لزوم، انتقادات خود را مطرح نمایند.

دستگاه‌های اجرایی باید با افزایش مشارکت مردم در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها، به تقویت اعتماد عمومی کمک کنند. این مشارکت می‌تواند از طریق برگزاری جلسات عمومی، نظرسنجی‌ها و ارتباط مستقیم با شهروندان انجام شود.

امید می رود استانداری بعنوان دستگاه عالی و سیاستگذار در کوردستان برای پایان دادن به این فرایند نامیمون  اقدامات عاجل و عملی در پی گیرد.