ابراهیم محمدحسینی*

اشاره: منتقد در این یادداشت، نسبت به شیوه اجرای دو رویداد ملی و بین المللی تئاتر کوردی و خیابانی، انتقاداتی وارد دانسته و پیشنهادهایی ارایه کرده است.

برگزاری هر ساله جشنواره های نمایش در منطقه به ویژه سقز، باعث جشنواره زده شدن هنرمندان عرصه هنر ششم شده است، در صورتی که باید یک سال این جشنواره برگزار شود و سال دیگر فرصتی برای بررسی چالش ها و مشکلات این هنر باشد.
این در حالی است که نبود بودجه و اعتبار کافی برای این برنامه ها، بی توجهی به عدالت فرهنگی و هنری( توجه زیاد به هنر نمایش) و شکایت صاحبان دیگر رشته های فرهنگ و هنر از این موضوع، راه را برای مروری جدی برای دوسالانه شدن جشنواره های نمایش از جمله تئاتر کوردی باز کرده است.

گرچه روند برگزاری جشنواره تئاتر کوردی به عنوان برندی برای شهرستان سقز و استان کوردستان نسبتا مطلوب بوده است ولی از نظرسطح کیفی باید منتقدان حوزه هنرهای نمایشی بیشتر به بحث و بررسی بپردازند و تاکنون شاهد گفتمانی سازنده در راستای بررسی ضعف و قوت های این برند نبوده ایم.

از سوی دیگر، تئاتر کوردی سقز و تئاتر خیابانی مریوان که به عنوان دو گستره عام در ایران و جهان مطرح هستند، باید در حوزه اجرای این دو جشنواره، تغییراتی انجام شود.
این تغییرات بایستی شامل شیوه برگزاری از جمله تعیین شورای اجرایی به جای دبیر اجرایی و یا استفاده از سایر هنرمندان حوزه هنرنمایش به عنوان دبیر اجرایی و جلوگیری از تکرار چهره ها در راستای برقراری عدالت هنری شد.

از سوی دیگر عدم وفاق بین هنرمندان این عرصه به ویژه در شهرهای برگزاری (سقز و مریوان) موضوعی ضروری با عنوان وفاق تعمیم یافته فعال را پیش روی ما می گشاید و وفاق- به باور مقصود فراستخواه در بررسی خلقیات ایرانی- وقتی تعمیم یافته خواهد بود که به دور از انحصار و مشارکت جویانه باشد و تنها زمانی به آن فعال می گویند که وفاق اختلافی و چند صدایی باشد.

همچنین با توجه به کمبود امکانات مالی و گرانی کاغذ از دیگر تغییرات ضروری، چاپ نشدن ویژه نامه ها و انتشار ویژه نامه های الکترونیکی در قالب فایل فشرده توسط پایگاه اطلاع رسانی جشنواره است.

همچنین با توجه به اینکه، در حوزه اجرا، اعضای دبیرخانه، ستاد اسکان، روابط عمومی و ..سایر ستادهای جشنواره بیشتر اوقات از بین هنرمندان نمایش انتخاب می شود، این موضوع یکی از نقدهای وارد بر این دو رودیداد فرهنگی و هنری است، در صورتی که نبایستی هنرمندان این تصور را داشته باشند که برگزاری جشنواره ها، مختص آنان است بلکه باید از افراد بر اساس شرایط و از سایر رشته های علمی برای دبیرخانه دعوت کرد و دبیرخانه، خانه تمام اهالی فرهنگ، هنر و علم است نه فقط تئاتری ها.

از سوی دیگر باید اضافه کرد که در بیشتر دوره های برگزاری جشنواره ها، نمایش های اجرا شده در طول سال در شهرهای کشور اجرا نمی شود این در حالی است که برگزاری مداوم نمایش ها باعث پویایی حوزه هنرنمایش و هنرمندان این عرصه می شود.
باید اذعان داشت که از دیگر نقدهای وارده بر جشنواره تئاتر کوردی، کمبود فضای اجرا است تا جایی که در زمان بر روی سِن رفتن نمایش ها، بیش از ۷۰ درصد تماشاچیان را هنرمندان هنر ششم تشکیل می دهند این در حالی است که مردم را از دیدن نمایش ها، محروم کرده ایم که می توان این نقیصه را با اجرای نمایش در تالارهای فرهنگی و هنری و منحصر ندانستن اجرا در سالن آمفی تئاتر ارشاد جبران کرد.

همچنین ضرورت چاپ نمایشنامه ها به زبان کوردی، تولید محتوا، فعال بودن دبیرخانه های جشنواره های کوردی و خیابانی در طول سال و در دسترس قرار دادن آرشیو فیلم و عکس دیجیتال دوره های قبلی از دیگر مواردی است که باید در دوره های دیگر در دستور کار برگزار کنندگان قرار گیرد.

* رئیس پیشین اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر اجرایی ششمین جشنواره بین المللی تئاتر خیابانی مریوان