این اسطوره ترانههای کوردی بیش از ۱۳۰۰ ترانه و آواز به یادگار ماندهاست. وی با ضبط تعداد زیادی از آوازهای مردم کورد، سبب حفظ و نگهداری این آثار فرهنگی از گزند فراموشی شد.
وی از محبوبیت زیادی میان کوردها و حتی ملت های دیگر برخوردار است و همه ساله در مناسبتهای فرهنگی کوردها، آوازهای وی گوش فراداده میشود. حسن زیرک پدیده موسیقی کوردی سنتی و فولکلور بود. در ۱۳دی ماه ۱۳۹۲ در فینال مسابقه بهترین آهنگ فصل پاییز برنامه هفت ترانه شبکه شما ایران ترانه «رش اسمر» با کسب نزدیک به ۹۰ هزار رأی مقام دوم را به دست آورد، همچنین با کسب بیش از ۵۵ هزار رأی به عنوان آهنگ هفته بینندگان این شبکه برگزیده شد.
حسن زیرک در ۵ سالگی پدرش درگذشت و زندگی را در رنج گذراند. چندی در شهرهای مختلف کوردستان مانند بوکان، سقز، کانی سور بانه، سلیمانیه و…و شهرهای دیگر ایران و عراق سپری کرد. یکی از شهرهایی که در آن مدت زیادی اقامت داشت، کرمانشاه بود. همکاری او در این شهر با هنرمندان برجستهٔ کرمانشاهی همچون مجتبی میرزاده (ویولن)، محمد عبدالصمدی ( قرهنی)، اکبر ایزدی (سنتور)، و بهمن پولکی (تیمپو) سبب خلق آثار زیبایی شد که برجستهترین کارهای وی میباشد که بعدا با خاطرات تلخی این رادیو را نیز ترک نمود. همچنین وی با فاطمه زرگری یکی از خوانندگان آذربایجانی نیز همکاری داشته و ترانه کوردی- ترکی گولدور منی گولدور یکی از ترانه های ترکی حسن زیرک و فاطمه زرگری می باشد.
وقتی در اقلیم کوردستان و عراق بود، در مسافرخانهٔ «فندق شمال» به شاگردی پرداخت. روزی هنگام نظافت، که مشغول زمزمهٔ یکی از ترانههایش بود، مسافری به نام جلال طالبانی (رهبر فقید اتحادیهٔ میهنی کوردستان و رئیسجمهور سابق دولت عراق)، که در آنجا اقامت کوتاهی داشت، با شنیدن صدای حسن زیرک، او را به رادیو بغداد برد و زیرک در آنجا مشغول به کار میشود و مدتی در بخش کوردی رادیو بغداد همکاری کرد.
از سال ۱۳۳۷، که بخش کوردی رادیو ایران در تهران گشایش یافت، همکاری خود را با این مرکز آغاز کرد. آثاری که حسن زیرک در رادیو تهران به ضبط رساند، اغلب با ساز استادانی همچون حسین یاحقی، حسن کسایی، جلیل شهناز، جهانگیر ملک، احمد عبادی، و با سرپرستی مشیر همایون شهردار همراه بود.
حسن زیرک با خانم میدیا زندی، گویندهٔ بخش کوردی رادیو تهران، ازدواج کرد که حاصل آن ازدواج ۲ دختر به نامهای مهتاب (آرزو) و مهناز (ساکار) بود. او چند ترانه نیز برای فرزندانش اجرا کردهاست. میدیا زندی فرزند عزیز زندی در روز جمعه ۳۱ خرداد ۱۳۸۷ خورشیدی در تهران درگذشت.
سالهای پایانی زندگی حسن زیرک در تلخی، ناکامی و مشکلات اقتصادی و معیشتی گذشت و چندان به آوازخوانی نمیپرداخت، ابتدا در میدان ههلوی سقز و سپس در بوکان قهوهخانهای دایر کرد و در میان مردمی که دوستشان میداشت و دوستش داشتند، آخرین نفسهایش را در رنج و بیماری کشید. حسن زیرک در تاریخ ۵ تیرماه ۱۳۵۱، برابر با ۲۸ژوئن۱۹۷۲در سن ۵۰ سالگی در بیمارستان بوکان به علت از بین رفتن کبد و ناراحتیهای معده درگذشت و دردامنهٔ کوه نالشکینه به خاک سپرده شد.
درهنگام مرگ استاد حسن زیرک، رادیو لندن ازبزرگواری او یاد می کند و میگوید: یگانه هنرمند مردم کورد در بیمارستان بوکان درگذشت.
همسرحسن زیرک، که خود گویندهٔ بخش کوردی رادیو تهران بود، مینویسد:
حسن زیرک نزدیک به هزار ترانه درتهران وکرمانشاه اجراکرده بود و بخاطر همین ترانههای او بود که روزانه نزدیک به ۲هزار نامه ارسال میشد، و حتی درون نامه پول قرار می دادند تا ترانهٔ مورد درخواست آنان پخش شود. برنامههای کوردی رادیو تهران و کرمانشاه بخاطر صدای دلنشین حسن زیرک مورد توجه همه قرار گرفته بود و آن موقع هر روز دو بار برنامهٔ «ما و شنوندگان» پخش میشد. حسن زیرک باصدای رسا و لذتبخش خود باعث معروفیت و شکوفایی برنامههای کوردی درتهران، بغداد و کرمانشاه شده بود و سیل نامههای طرفداران ترانههای او هرروز به رادیو جاری بود. اما، با وجود اینهمه خدمت، حسن زیرک را دیگر به رادیو راه ندادند، درحالیکه در ۲۸مرداد۱۳۴۱،که بُرد ایستگاه رادیوی کرمانشاه به صد کیلووات رسیده بود، صدای حسن زیرک به همهٔ شهرها و روستاهای کوردنشین می رسید.
شهرام ناظری،هنرمندموسیقی سنتی، درخصوص صدای حسن زیرک چنین اظهار داشت:
در مجموع فقط میتوانم بگویم که یک انسان نابغه به معنای واقعی بود. یعنی در همان لحظه که وارد ارکستر رادیو میشد و به اتاق ضبط میرفت، بداهتاً هم شعر میسرود، هم آهنگ میساخت، و هم آن را میخواند، که تاکنون چنین موردی در موسیقی سابقه نداشتهاست…. اما موسیقی و شعر را به صورت الهامی و حفظشده میخواند و واقعاً از افراد کاملاً استثنایی و از نوابغ موسیقی کوردی بودند.
@saqqezrudaw
- سقز رووداو
- کد خبر 14364
- بدون نظر
- پرینت