پیشرفت تکنولوژی هایی مانند هوش مصنوعی، بیگ دیتا، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و بلاکچین و همچنین گسترش روزافزون اینترنت باعث شده است که تعدادی از شغل ها حذف شوند و تعدادی شغل های جدید ایجاد شوند. با توجه به بررسی هایی که صورت گرفته است، تعداد شغل هایی که در دنیا ایجاد شده‌اند، بسیار بیشتر از شغل هایی است که تاکنون حذف شده اند.

نتایج طرح آمارگیری نیروی‌کار در سال ١٣٩٩، توسط سایت آمار ایران منتشر شده است. بررسی نرخ بیکاری افراد ١۵ ساله و بیش‌تر نشان می‌دهد که ٩,۶ درصد از جمعیت فعال ، بیکار بوده‌اند.

جمعیت شاغلین ١۵ ساله و بیشتر در سال ١٣٩٩ ، برابر با ٢٣ میلیون و ٢۶٣ هزار نفر بوده که نسبت به سال قبل بیش از یک میلیون نفر کاهش یافته است. بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ١٨ تا ٣۵ ساله نیز در سال ١٣٩٩ نشان می‌دهد که ١۶,٧ درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند.

بررسی سهم جمعیت ١۵ ساله و بیش‌تر دارای اشتغال ناقص در سال ١٣٩٩ نشان می‌دهد که ٩,۵ درصد از جمعیت شاغل،‌ به دلایل اقتصادی مختلف (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیش‌تر و…)، کم‌تر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند. این در حالی است که ٣۴.۴ درصد از شاغلین ١۵ ساله و بیش‌تر ، ۴٩ ساعت و بیش‌تر در هفته کار کرده‌اند.

بر اساس همین آمار نیز نرخ بیکاری بسیار بالاست. اما توجه کنید که در افراد با رده سنی پایین تر ، نرخ بیکاری کمتر بوده و این مورد نسبت به سال قبل نیز کاهشی بوده است.

آیا واقعا کاری برای اشتغال جوان ها وجود ندارد؟

در واقع کار زیاد است، اما متخصص در آن زمینه ها نیست! یکی از دلایل عمده این اتفاق ، عدم به‌روز بودن و کاربردی بودن دانشی است که در مدرسه ها و دانشگاه ها وجود دارد. اگر سایت های کاریابی ایرانی و خارجی را بررسی کنید هر روز درخواست برای برنامه نویسان در سطح جهان و ایران بیشتر می شود.

اکثر این شرکت ها به این خاطر که نمی توانند نیروی کار موردنظر خودشان رو پیدا کنند، هزینه بیشتری را به سایت های کاریابی پرداخت می کنند تا بلکه آگهی استخدامشان بیشتر دیده شود و بتوانند فردی مناسب پیدا کنند. خیلی وقت ها یک آگهی برای ماه ها تمدید می شود که نشان از عدم پیدا کردن فرد موردنظر دارد.

بگذارید تمرکز ما فقط روی برنامه نویسی نباشد و یکی از سایت های محبوب کاریابی در ایران را بررسی کنیم. چرا نیروی کار برای برخی شغل ها پیدا نمی شود؟ چرا آمار بی کاری بالا است؟ چرا این بیکارها به استخدام این شغل ها در نمی آیند؟

در ادامه سایت محبوب کاریابی جابینجا را بررسی می کنیم :

ما آگهی هایی را بررسی می کنیم که بیش از ۱۵ میلیون تومان حقوق دارند. توجه کنید تعدادی از آگهی ها با «استخدام فوری» برچسب خورده است که نشان از نیاز فوری و شدید به آن دارد. اما ماه‌ها این آگهی ها باقی می مانند و نیروی کاری پیدا نمی شود!

چند مورد را با هم ببینیم:

شما هم سایت کاریابی جابینجا و سایت های مشابه را بررسی کنید تا ببینید چند شغل دیگر منتظر استخدام فرد موردنظر هستند. پس چرا آمار بیکاری بالا است؟ آیا علت این است که این شغل ها که واقعا برای رشد کشور نیاز است ، در دانشگاه ها و مدارس آموزش داده نمی شوند؟ اگر هم این تخصص ها در دانشگاه ها آموزش داده شوند، شیوه آموزش و تکنولوژی های مورد استفاده قدیمی است و در بازار کار تقاضایی برای آنها وجود ندارد.

فرد بعد از اینکه از دانشگاه فارغ التحصیل می شود، نمی تواند این کارها را انجام دهد. البته راه دیگری هم این است که از اول شروع کند و این تخصص ها را یاد بگیرد تا بتواند یک شغل خوب پیدا کند.

اما خیلی از این جوانان حتی نمی دانند که در دانشگاه قرار نیست تخصصی یاد بگیرند که بتواند آینده شغلی آن ها را تضمین کند. یعنی دانشگاه ها یا مدارس حتی به آنها نمی گویند که بیشتر این مطالبی که ما به شما آموزش می دهیم بدرد شما نمی خورد و فقط برای حفظ کردن شب امتحان است و بعدا به دست فراموشی سپرده می شود.

جوانان بعد از مدت زیادی که صرف درس خواندن کرده‌اند، به سایت های کاریابی مراجعه می کنند و می بینند که هیچکدام از این تخصص ها را ندارند. بنابراین به آمار بیکاری کشور اضافه می شود و آنهایی که پدر پولداری دارند، معمولا یک مغازه باز می کنند!

می دانید تخصص های دیجیتال مارکتینگ، تولید محتوا و مدیریت شبکه های اجتماعی که هر روز هم تقاضا برایشان بیشتر می شود، کجا آموزش داده می شوند؟ اصلا میدانید که باید این ها را یاد بگیرید؟

خیلی از این شغل ها را حتی می توان در خانه و بصورت دورکاری انجام داد. خیلی ها در منزل می توانند برای آن سر دنیا کار کنند و درآمد دلاری داشته باشند. اما از کجا این کارها را یاد بگیرند؟

اگر سایت های مختلف کاریابی را بررسی کنید به این مورد زیاد برخورد میکنید که کار زیاد است اما فردی برای آن پیدا نمی شود. اگر آمارهایی که در بالا آمده است را بررسی کنید، می بینید افراد با سن کمتر به دلیل آشنایی بیشتر با فضای اینترنت و دانستن اینکه باید یک تخصص بیرون از مدرسه و دانشگاه یاد بگیرند، آمار بیکاریشان به نسبت پایین تر بوده است.

در آخر می توانم پیشنهاد کنم که دولت و دانشگاه ها و سازمان های ذیربط با بررسی این سایت های کاریابی، تخصص های مورد نیاز که درخواست زیادی برای آن وجود دارد را در قالب دوره های آموزشی یا واحدهای درسی در دانشگاه به جوانان یاد بدهند.

با برگزاری دوره های رایگان برای فارغ التحصیلانی که تاکنون کار پیدا نکرده اند ، می توان آن ها را برای بازار کار آماده کرد. اینگونه هم مشکل بیکاری جوانان حل می شود و هم شرکت ها با پیدا کردن متخصصان جوان می توانند سریعتر و بهتر رشد کنند که یک لازمه برای اقتصاد کشور است.

افراد حتی با گرفتن کارهای فریلنسری در سایت های خارجی نیز می توانند برای کشور دلارآوری داشته باشند. خانواده ها باید این مورد را بدانند و از همین الان به فکر بچه هایشان باشند و آن ها را در مسیر درستی بگذارند.

*کارشناس ارشد علوم کامپیوتر (هوش مصنوعی)