دکتر حسن برادران وکیل پایه یک دادگستری با ارسال یادداشتی به کردپرس به بررسی و اعلام مکانیسم هایی برای تحقق مطالبه توزیع عادلانه حقابه در استان کردستان پرداخته است.

آب منبع حیاتی برای هر پدیده زیستی و انسانی است. امروزه مدیریت و حفاظت آب نه تنها در کشورهای درحال توسعه، بلکه در کشورهای توسعه یافته هم دارای اهمیت بالایی است. آب به طور مستقیم و نامستقیم نهاده‌ی اولیه بسیاری از کالاها و خدمات است. از جمله چالش‌های فراروی کشور در فرآیند توسعه مسائل مرتبط با کمبود و کیفیت منابع آب، نحوه توزیع عادلانه آن و… است.

استان کردستان دارای منابع آبی مناسب و سرشار بوده که از مشکلات موجود این حوزه عدم بهره برداری و اختصاص سهم مناسب به مردم استان برای مصارف کشاورزی و صنعتی است. لذا اختصاص عادلانه آب به بخش های کشاورزی و تولید به مطالبه به حق و عمومی تبدیل شده است؛ میزان این دغدغه به حدی افزایش یافته که مسئولان ارشد استان از جمله استاندار و معاون اقتصادی و توسعه وی، نمایندگان استان، رسانه ها و تشکل های مردمی در یک سال اخیر بارها بر توجه مسئولان کشوری بدان تاکید کرده اند.

براساس آنچه کانال های خبری اعلام کرده اند: استان کردستان تقریبا ۱۵ تا ۱۶ درصد منابع آبی ایران را داراست و شهرستان سقز در استان کردستان یکی از حوزه های آبریز دریاچه ارومیه و تامین کننده آب سدهای لگزی و چراغویس است، میزان تولید آب در یک سال ابی در شهرستان سقز یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب می باشد.

همچنین دریاچه سد لگزی یا بوکان در حوزه شهرستان سقز قرار گرفته و تنها تاج سد در محدوده آذربایجان غربی قرار گرفته، ظرفیت این سد یک میلیارد متر مکعب آب است، که سالانه تنها ۳۰ میلیون متر مکعب آب به شهرستان سقز (۱۵ میلیون متر مکعب آشامیدنی و ۱۵ میلیون متر مکعب برای مصارف کشاورزی) تخصیص داده می شود.

همچنین براساس آمارهای اعلامی سازمان برنامه و بودجه به طور میانگین ۴۶ درصد زمین های کشاورزی در ایران آبی است، اما این شاخص در استان کردستان تنها ۱۱ درصد است.

این آمار و ارقام ضمن آنکه نوعی شکاف توسعه ای را نشان می دهد، نشاندهنده برنامه ریزی های غیرعادلانه در گذشته بوده و عملاً مانعی فراروی مدرنیزه کردن کشاورزی و باغداری و افزایش تولید در کردستان است.

در شهرستان های سقز و بانه چندین سد بزرگ از جمله: دریاچه سد لگزی، سد مخزنی چراغ ویس، سد بانه، سد عباس آباد بانه و چندین رودخانه بزرگ وجود دارد که در صورت برنامه ریزی اصولی و منطقی ضمن تامین آب شرب سالم و مناسب برای شهروندان منطقه و شهرهای اطراف، ظرفیت گسترده و مهمی برای توسعه کشاورزی و ایجاد اشتغال مولد در این بخش، کمک به توسعه صنعتی، احیای منابع طبیعی و بهبود وضعیت زیست‌محیطی منطقه، توسعه گردشگری پایدار (در کنار تجارت مرزی) باشند.

یکی از خواسته های اساسی و مشروع شهروندان استان کردستان، بهره مندی عادلانه از سهمیه آب تخصیصی برای مصارف کشاورزی و تولیدی است که این امر می تواند نقش مهمی در محرومیت زدایی و حرکت به سوی توسعه، آبادانی، ایجاد اشتغال مولد، بهره برداری بهینه از ظرفیت های آب و خاک موجود داشته باشد. اما برای تحقق آن لازمست موارد زیر مورد توجه قرار گیرد:

ـ تعیین تکلیف تخصیص، مدیریت و میزان آب سدهای کردستان و میزان سهمیه عادلانه این استان، خصوصاً بخشی از تصمیم گیری ها باید در خصوص واگذاری سد لگزی به استان کردستان باشد.

ـ تشکیل کارگروه های مشترک نمایندگان استان کردستان، استاندار، ریاست جمهوری و وزارتخانه های نیرو و جهادکشاورزی برای تدوین ساز و کار اجرایی مناسب برای افزایش اعتبارات و اختصاص سهمیه اب استان تا رساندن به میانگین کشوری خصوصاً در بخش کشاورزی و صنعتی

ـ تجدیدنظر در قوانین و مقررات از جمله قانون توزیع عادلانه آب مصوب سال ۱۳۶۱ و آیین نامه های مرتبط توسط دولت و مجلس.

ـ تشکیل کارگروه هایی برای نظارت بر توزیع عادلانه آب توسط وزارت کشور و دادستان کل کشور.

ـ با توجه به اهمیت بخش آب در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور، لازم است که مدیریت توزیع منابع آب به سمت مدیریت یکپارچه و شفاف منابع آب با درنظر گرفتن ظرفیت ها و منابع منطقه ای سوق یابد.

ـ اختصاص اعتبارات جهشی از صندوق توسعه ملی به طرح های انتقال آب توسعه بخش کشاورزی همچون ۶۵۰۰ کیلومتر حوزه سد چراغویس، توسعه خطوط آب دشت لگزی و اطراف و…، توسعه آبیاری قطره ای در سایر مناطق.