محسن مصطفایی-روزنامه نگار// براساس سهمیه بندی جدید، قیمت بنزین معمولی سهمیه‌ای هر لیتر ۱۵۰۰ تومان و قیمت بنزین معمولی غیرسهمیه‌ای به ازای هر لیتر ۳ هزار تومان خواهد بود، همچنین قیمت بنزین سوپر هر لیتر ۳۵۰۰ تومان تعیین شده است.

محدودیت سهمیه ای به تعداد ۶۰ لیتر برای هر خودرو با افزایش قیمت ۵۰ درصدی، افزایش ۳۰۰ درصدی قیمت بنزین آزاد به طور ناگهانی و علیرغم تکذیب های مکرر قبلی، شوکی را به افکار عمومی وارد نمود.

ادعای دولت مجوز ۵ سال پیش برای افزایش قیمت سوخت و تصویب مجدد در شورای هماهنگی سران قوا می باشد، در حالیکه منتقدین این افزایش قیمت را نیازمند تصویب مجلس و متناسب با توان و ظرفیت جامعه می دانند و معتقدند دولت باید بصورت پلکانی و سالیانه قیمت سوخت را افزایش می داد تا اثرات منفی این افزایش به حداقل می رسید.

واضح اصلاح قیمت بنزین می‌تواند به پایان اسراف در مصرف سوخت در بازار داخل منجر شود. علاوه بر این مقادیری قاچاق سوخت نیز در این میان حذف می‌شود، اما این اقدام باید با تدبیر و متناسب با وضعیت اقتصادی جامعه صورت بگیرد.

این افزایش قیمت بنزین با رویکرد فعلی آثار زیر را بدنبال خواهد داشت:

ـ افزایش قیمت حوزه حمل و نقل همچون سواری های بین شهری، تاکسی ها، کرایه حمل بار و….

ـ ایجاد جو روانی و بهانه دادن به دست عده ای برای افزایش قیمت سایر کالاها؛ در حالیکه بانک مرکزی تورم احتمالی ناشی از این تصمیم را ۴ درصد اعلام نموده، اما افراد مستقل این تورم را ناشی از فضای روانی و برخی خلاها بیشتر از ۱۰ درصد می دانند، مگر اینکه با اتخاذ تدابیر لازم تعادل و توازن را در بازار ایجاد نمایند. با افزایش نرخ بنزین، میزان تورم نیز با رشد شدیدی مواجه می‌شود که به دنبال آن هر کالایی که با حمل‌ونقل رابطه مستقیم داشته باشد، گران خواهد شد. بدون شک طبقه‌های متوسط و فقیر جامعه با افزایش نرخ بنزین با مشکلات مواجه خواهند شد.

ـ فشار بر خانواده ها و خودروهای شخصی در تامین سوخت، کاهش مسافرت های محلی و منطقه ای.

ـ ایجاد فضای دلالی و بازار سیاه برای فروش بنزین ۲ نرخی توسط برخی جایگاه ها و خودروهای عمومی دارای سهمیه بالای ۱۰۰ لیتر.

ـ با افزایش قیمت بنزین بدون شک میزان تقاضا برای خرید آن نیز کاهش پیدا می‌کند که چنین موضوعی بر روی اقشار متوسط و زیر خط فقر تاثیر مستقیم می‌گذارد؛ زیرا این افراد با خودروهای شخصی خود کسب درآمد می‌کردند که با افزایش قیمت بنزین با مشکل جدی روبه‌رو خواهند شد. از این رو بدون شک افزایش نرخ بنزین تاثیر منفی اقتصادی، مشکلات روانی را به همراه خواهد داشت.

ـ بسیاری از ادارات بدلیل کمبود اعتبارات و بودجه با مشکل اصلی برای پرداخت پول بنزین آنهم با لیتری هزار تومان مواجه بودند با این افزایش قیمت، قطعاً اداراتی مثل اوژانس و شبکه بهداشت، شهرداری ها، راهداری، نهادهای خدماتی و انتظامی با مشکلات بیشتری مواجه خواهند بود.

ـ قیمت بنزین نباید بر اساس نرخ جهانی تعیین شود

چندی پیش یک اقتصاددان بنام میثم موسایی گفته است: اگر بخواهیم نرخ بنزین در ایران را به نرخ‌های جهانی نزدیک کنیم، تبعات منفی زیادی به همراه دارد و برای شرایط فعلی اقتصاد کشور مناسب نیست؛ زیرا ایران با تحریم‌های گسترده‌ای مواجه است و همچنین در ایران حقوق مردم بر اساس دلار محاسبه نمی‌شود. از این رو تعیین قیمت سوخت بر اساس دلار و نرخ‌های جهانی کار منطقی نخواهد بود. وی افزوده است: برای رسیدن به قیمت واقعی بنزین، می‌بایست به تدریج طرح‌هایی را انجام داد و نمی‌توان به یکباره قیمت آن را به دو یا سه برابر میزان فعلی افزایش دهیم. افزایش نرخ بنزین با افزایش سایر کالاها و تورم رابطه مستقیم دارد.

با توجه به شرایط فعلی تجدیدنظر دولت در نرخ های اعلامی از جمله افزایش سهمیه خودروهای شخصی  به حداقل ۱۰۰ تا ۱۵۰ لیتر و کاهش نرخ بنزین آزاد به زیر ۲ هزار تومان امری ضروری بوده و لازمست این مطالبه از سوی نمایندگان مجلس و نهادهای نظارتی مانند سازمان بازرسی پیگیری شود.