سردار فتوحی دکتری جامعه شناسی

گاهی با خودتان فکر می کنید اگر بخواهم یک ماشین بخرم چند سال باید کار کنم؛ یا ممکن است مقداری پس انداز کرده باشید و قصد خرید پرایدی داشته باشید پس اندازتان به پای گرانی نمی رسد.
تصور کنید زمانی ۱۰ میلیون برای خرید یک پراید، کم داشتید ولی ده ماه دیگر هم حقوقتان پس انداز کرده اید ولی امروزه هنوز ۲۰ میلیون برای خرید یک پراید کم می اورید…گویی نه تنها سرعتِ قیمت ماشین از سرعتِ خودِ ماشین بیشتر است بلکه از سرعت کار و درآمد شما بیشتر است. در این صورت شرمنده خود و زندگیتان می شوید که یک ماشین بی سرعت، گوی سبقت از زندگی شما ربوده است. لذا باید چند شیفته کار کنید یا چند شغله باشید تا بتوانید پرایدی را بخرید، ولی این شما نیستید پراید را خریده اید بلکه این پراید است که جسم و روح شما را به حراج گذاشته است؛ این شما نیستید که بر پراید سوار می شوید بلکه این پراید است بر جسم و روح شما سوار شده است. زمانی که جسم و روح در خدمت کالایی قرار بگیرند کالا شکل بُت می گیرد و تقدیس می شود، و جسم و روح در خدمت بُت قرار می گیرد و بی ارزش می شود لذا پراید بُت می شود که کارل مارکس آن را بُت وارگی می گوید و جسم و جان، شی می شوند که جامعه شناسان به آن شی شدگی یا طبیعت ثانویه می گویند.
در واقع آنچه سبب افزایش قیمت شده است سیل عظیم بیکاری و ورشکستگی طبقه متوسطۀ جامعه ایرانی است که منبع درآمدشان به مسافرکشی، بارکشی با ماشین، و خرید و فروش ماشین مبدل شده است. در واقع خرید و فروش ماشین مبدل به شغل یا سرگرمی(جهت جلوگیری از برچسب بیکار) طبقه متوسطه شده است که به نوعی خرید و فروش درون طبقه ای ( به شکل نظام کاستی) است، یعنی نه طبقه بالا این مدل از ماشینها را می خرند و نه طبقه پایین قدرت خرید آن را دارند. طبقه متوسطه آن را برای سود می خرند و به خودشان(دلال دیگر) گرانتر می فروشند، این چرخه (خرید- سود- فروش- خرید…) تداوم می یابد و به قیمت سرسام آوری تبدیل می شود و در نهایت تقدیس می شود…
امّا نباید نادیده گرفت که گروهی از طبقات بالا و یا گروهی از سیاستگذاران، این طبقه متوسطه را وارد بازی می کنند. در واقع این شکل از معامله را چیزی بیش از عرضه و تقاضا و کیفیت کالا تعیین می کند که ادام اسمیت آن را دست نامرئی می نامید.
پراید ایماژ یک زندگی ایرانی است، زندگیش اپشن ندارد، ارزشی ندارد ولی از این جهت که اسبابِ بازی گروهی را فراهم کرده است قیمتش بالاست. همچنانچه صدای پوپولیستهای انتخاباتی قیمت انسانها را به طور کاذب بالا نشان می دهند …