پیامی که از عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کردستان (پکک)، از زندان امرالی منتشر شد، شاید یکی از همین لحظات تاریخی باشد. در این پیام، اوجالان با تأکید بر ضرورت آغاز گفتوگوی دموکراتیک و پایان دادن به مبارزات مسلحانه، از پکک خواسته است که سلاحهای خود را زمین بگذارد و خود را منحل کند.
اوجالان در این پیام اشاره کرده است که تنها از طریق دموکراسی و گفتگو میتوان به حل مسئله کردها در ترکیه رسید و این پیام به وضوح حاکی از درک عمیق او از وضعیت کنونی و موانع پیش روی این مسیر است. در عین حال، این پیام به نوعی به واقعیتهای سیاسی موجود در ترکیه نیز اشاره دارد؛ جایی که هژمونی دولت و ساختار سیاسی به شدت مانع از پذیرش دموکراسی واقعی میشود.
در همین راستا، برخی بر این باورند که دموکراسی و روند گفتگو به خودی خود روندی مثبت و اجتنابناپذیر است، اما در برابر ساختار سیاسی مستقر در ترکیه، به نظر میرسد که پاسخگو بودن چنین روندی به شدت محدود است. عبدالله اوجالان، در حالی که به سادگی از اتمام مبارزات مسلحانه سخن میگوید، به خوبی آگاه است که این سخنان در چه فضایی مطرح میشود و در برابر چه نیروهایی قرار میگیرد. شاید همین آگاهی است که باعث میشود او در پیام خود به دشواریهای پیشرو اشاره کرده و از تمامی فعالان سیاسی و اجتماعی کورد خواسته است که به توافقات صلح دست یابند.
با این حال، در تاریخ کوردها، همیشه چنین پیامهایی با مشکلاتی بزرگ روبهرو بوده است. یکی از نمونههای جالب در این زمینه، داستان کوتاهی است که اخیراً مطالعه نمودم، داستان (قەڵای قازی) که در آن شخصیت اصلی تلاش میکند تا به زمان کومار مهاباد بازگردد و با قاضی محمد صحبت کند تا او از اعتماد به روسیه پرهیز کند. او تلاش میکند قاضی محمد را به زمان حال آورده و بر مبنای آن تحولات کوردستان را تحلیل نماید
این داستان، بهنوعی، همان چرخه تکراری مشکلاتی است که در تاریخ کوردها مشاهده میشود، جایی که هر رهبری تلاش کرده پیچ هرز یک شیر آب را محکمتر کند تا از چکه کردن آب جلوگیری کند، اما هر بار پیچ بدتر از قبل چکه کرده است. این پیچ که استعارهای از مسئله کورد است، نه تنها در زمان قاضی محمد و شیخ سعید پیران، بلکه در دوران سمکو و دیگران نیز نمایان بوده است.
این استعاره در یکی از کتابهای عبدالله کیخسروی، با دقت بیشتری تشریح شده است. او از مسئله کورد به عنوان پیچ هرز یک شیر آب یاد میکند که هر بار که رهبری جدید به میدان آمده است، سعی کرده آن را محکمتر بچرخاند تا از چکه کردن آب جلوگیری کند. اما متاسفانه، هر بار شرایط بهگونهای رقم خورده که پیچ بدتر از قبل چکه کرده است. در این میان، هر رهبری با مشکلات و چالشهایی روبهرو بوده است که در بسیاری از مواقع به شکست منجر شده است. از این رو، آیا میتوان امیدوار بود که روندی که اوجالان در پی آن است، در شرایط امروز ترکیه پاسخگو باشد؟ آیا دموکراسی به راستی میتواند در برابر ساختارهای هژمونیک و فشارهای سیاسی ترکیه، راه خود را پیدا کند؟
- سقز رووداو
- کد خبر 20690
- بدون نظر
- پرینت