🖋اوین سلیمانی، دانشجوی علوم اجتماعی

کرونا مانند بسیاری از رخدادها و جریان‌های دیگر اجتماعی، موجب شد تا تعلیم و تربیت از فضای واقعی کلاس و مدرسه به فضای مجازی انتقال یابد.

این ویروس در یک زمان محدود فضای مجازی را اصل مسلم قابل قبول برای نظام سیاسی و همه ی مردم کرد و نشان داد فضای مجازی در ادامه زندگی واقعی قرار دارد. در واقع، مهمترین کاری که ویروس کرونا کرد این بود که خانواده‌ها و کنشگران نظام آموزشی را به فضای وب آورد. شوک شیوع کرونا جامعه هراسناک را با شتاب به جهان وب پرتاب کرد.

این پرتاب شدگی و پناه بردگی، سهم و نقش ارتباطات را در خلق اوضاع نو در دو سطح، از گذشته متفاوت و متمایز می‌کند: نخست آنکه، شتاب و حجم انتقال جامعه را به فضای وب به مراتب افزون‌تر کرد و در غیاب و یا تعلیق روابط اجتماعی به تشکیل و گسترش گروه‌های خانوادگی، دوستی و حرفه‌ای در فضای مجازی دامنه‌ای وسیع‌تر بخشید و دوم آنکه، بسیاری از نهادهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را موظف به مجازی کردن وظایف و نقش‌ها و کارکردهای خویش نمود. نظام اجتماعی، نظام اداری، نظام آموزشی و نظام اقتصادی تن به تغییرات سریع دادند.

کرونا نشان داد که نحوه ی کنش‌ها و رفتار دانش آموزان در آموزش های مجازی عینیت یافته ی سبک‌های تربیتی والدین در زندگی روزمره است. دانش آموزانی که در خانواده‌هایی با سبک تربیتی بی‌توجه و سبک تربیتی سهل‌انگارانه بزرگ و تربیت یافته‌اند، ﮐﻼسﻫﺎی آنلاین را فرصتی مناسب برای سرگرمی و ﺑﺎزی و شوخی می‌ انگارند. واﻟﺪﯾﻦ اﯾﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان از ﻋﺪم ﺗﻤﮑﯿﻦ ﺑﭽﻪ‌ﻫﺎﯾﺸﺎن در اﻧﺠﺎم ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ به مدیران و معلمان ﺷﮑﺎﯾﺖ می برند و اعتراف می‌کنند و می‌گویند: «من که خسته شدم و کاری از دستم برنمی‌آید تو که مدیر و معلمش هستی کاری بکن».

ویروس کرونا خانواده‌ها را متوجه نقش و اهمیت معلم و مدرسه کرد. کرونا تصورات غلطی که در مورد معلم و حرفه ی معلمی در اذهان عمومی ایجاد شده بود را زدود و نشان داد که نقش و جایگاه معلم در تعلیم و تربیت می‌تواند از نقش والدین هم مهمتر باشد.

در مجموع می‌توان گفت هر چند کرونا و پیامدهای آن می‌تواند تهدیدی برای افراد و جوامع  باشد، ولی می‌تواند فرصتی را برای دگرگونی و تحول در جوامع ایجاد نماید.
بە دیگر سخن، به شرط آنکه تغییرات و اثرات کرونا در عرصه ی تعلیم و تربیت و در وادی فضای مجازی ارزیابی صحیح و کارشناسانە شود و بە درستی هدایت گردد می‌تواند به تحول در نظام آموزشی ما منجر شود.