سقزرووداو- در شرایط بحرانی مثل حمله نظامی یا سایر رویدادهای آسیب زا احتمال بروز مسائل و مشکلات عدیده ای وجود دارد که بعضا غیر قابل پیشبینی و دردناک است و آمادگی و شناخت وضعیت موجود جزو ضروریات می باشد. به همین دلیل آگاهی از اصول کمک های اولیه روانشناختی برای کاهش آسیب های روانی ناشی از این بلایا نیز ضروری به نظر می رسد. هر فرد به فراخور شرایط و تخصص و توانایی و احساس مسئولیتی که دارد میتواند در این میان مفید و مثمر ثمر باشد و آگاهی از کمک های اولیه روانشناختی برای کلیه آحاد جامعه می تواند یاریگر و کمک کننده بوده و از بخش بزرگی از مشکلات در آینده جلوگیری کند.

کمک های اولیه روانشناختی

کمک های اولیه روانشناختی نوعی پاسخ حمایتی و انسانی به شخصی است که رنج می برد و ممکن است نیاز به حمایت داشته باشد(WHO)
این اقدامات به‌منظور کاهش استرس اولیه، کمک به بازتوانی سالم و تقویت تاب‌آوری فرد طراحی شده‌اند و شامل موضوعات زیر است:
ارائه پشتیبانی و مراقبت عملی ، به طوری که ایجاد مزاحمت و مداخله نباشد
تشخیص نیازها و نگرانی ها، و کمک به افرادی که مستحق دریافت نیازهای اولیه (آب، غذا ، اطلاعات ، حمایت و فرد امن) هستند
گوش دادن به فرد بدون وادارکردن و اجبار به صحبت کردن
تلاش برای آرامش نسبی فرد و کمک به آنها برای احساس امنیت
کمک به افراد برای دسترسی به اطلاعات ، خدمات و حمایت های اجتماعی و مصونیت و حفاظت از افراد در برابر آسیب های بیشتر.
این کمکها و پاسخ های حمایتی بر اساس اصول انسانی بنا نهاده شده اند بدین معنا که فرد مددکار ، باید به ایمنی، حقوق و کرامت انسانی احترام بگذارد و فعالیت ها و کارهایش با فرهنگ فرد و افراد کمک گیرنده تطابق داشته باشد و همچنین باید از سایر اقدامات و واکنش ها در شرایط اضطراری آگاه باشد و در نهایت از خودش به عنوان یک مددکار مراقبت به عمل آورد.

اصل آمادگی
فرد باید برای رویداد و یا بحران قریب الوقوع آماده بوده و مواردی که لازم است را یاد بگیرد و از خدمات و حمایت های موجود در دسترس و همچنین نگرانی های ایمنی و امنیتی اطلاعات کافی داشته باشد. و فرد همچنین باید بتواند مهارتهای زیر را تا حدودی داشته باشد.
مدیریت استرس و اضطراب در موقعیت‌های بحرانی، ارزیابی و اولویت‌بندی نیازهای روانی افراد، ایجاد ارتباط مؤثر و همدلانه با افراد در بحران،ارجاع مناسب به منابع تخصصی در صورت نیاز، مراقبت از سلامت روانی خود به عنوان ارائه‌دهنده کمک
اصول عملی کمک های اولیه روانشناختی
نگاه کردن:
ایمنی باید کنترل و بررسی شود، افراد دارای نیازهای اساسی و فوری و آشکار باید مورد توجه قرار گیرد و افراد دارای واکنش پریشانی جدی باید در اولویت قرار گیرند.و در نهایت به افرادی باید رسیدیگی شود که نیاز به حمایت دارند.

گوش دادن:
از نیازها و نگرانی های افراد باید سوال شود و به افراد گوش داده شود و به آنها کمک کرد که احساس آرامش کنند و به افراد دارای نیازهای اساسی و نیازمند دسترسی به خدمات، کمک کنید.

برقراری ارتباط
در حد توان خود به افراد برای مقابله با مشکلات کمک کنید. اطلاعات موجود را صادقانه و با لحن مناسب در اختیارشان بگذارید. اگر امکانش هست بین افراد با عزیزانشان و حمایت های اجتماعی ارتباط برقرار کنید. کنارشان بمانید و در دسترس باشید یک راه ارتباطی را برایش مشخص کنید تا در صورت لزوم به شما و یا سایر افراد مددکار یا سایر خدمات مددکارانه دسترسی داشته باشد.

اصول اخلاقی
صادق باشید و قابل اعتماد، به حقوق و حق انتخاب آنان احترام بگذارید. از تعصبات و پیش داوری های خودتان آگاه باشید و آن را کنار بگذارید و از تاثرات آن جلوگیری کنید بی طرف باشید و تنها مددکار باشید . برای افراد روشن کنید اگر اکنون کمک ها را قبول نکنند در آینده باز هم در دسترس هستید. به حریم خصوصی فرد احترام بگذارید و محتویات بیان شده و اطلاعات کسب شده را تا جایی که امکان دارد محرمانه نگه دارید با توجه به فرهنگ، سن و جنس فرد رفتار مناسبی داشته باشید. از لمس نا امن بپرهیزید ولی لمس امن را هم جدی بگیرید.

نبایدها
از روابطتان به عنوان مددکار بهره برداری نکنید، درخواست پول یا مساعدت نکنید و به عنوان یک داوطلب انسان مدار که به اصول انسانی متعهد است عمل کنید. وعده و اطلاعات نادرست ندهید مطلق صحبت نکنید و احتمالات را در نظر بگیرید . در مهارت هایتان مبالغه نکنید بر محدودیت های دسترسی و محدودیت های شرایط آگاه باشید و قول کاری که نمی توانید را ندهید هرگز کمک ها را تحمیل نکنید و به فرد حق انتخاب بدهید اما در دسترس باشید. در زندگی خصوصی فرد زیاد وارد نشوید و افراد را وادار به بازگوکردن سرگذشت خود نکنید و سرگذشت دیگران را برای کسان دیگر بازگو نکنید. از روی واکنش ها و احساسات درباره افراد قضاوت نکنید زیرا که آنان در بحران به سر می برند و واکنش های افراطی و هیجانی شدید و غیر منطقی تا حدودی قابل درک است و کار ما آرام کردن این واکنش ها و مدیریت این واکنش ها به سمت مسیر امن تر و سازنده و آرام تر است. تغییر کوچکی در احساسات و آرامش فرد را جدی بگیرید بودن شما مهمترین فاکتور است حتی اگر کاری از دستتان بر نمی آید، تنها وجود امن شما کار بسیار مهم و ارزشمندی است. یادتان باشد مهمترین چیز برای سیستم عصبی انسان ها یک انسان امن دیگر است.

از سایر متخصان کمک بگیرید
افرادی که به کمک فوری و پیشرفته تری نیاز دارند و یا افراد دارای آسیب جدی تهدید کننده زندگی را که نیاز به مراقبت های پزشکی اورژانسی دارند را دریابید و در صورت لزوم به سایر متخصصات ارجاع دهید. افرادی که بسیار ناامید و مضطرب اند و نمی توانند از خودشان یا فرزندانشان مراقبت کنند و افرادی که ممکن است به خودشان یا دیگران آسیب بزنند را نیز باید فورا به سایر متخصصان ارجاع داد.

منابع مورد استفاده:
جزوه کمک های اولیه روانشناختی سازمان بهداشت جهانی، ترجمه رویا فرامرزی، انتشارات اندیشمند
دوره آنلاین کمک های اولیه روانشناختی، دانشگاه جان هاپکینز، با تدریس دکتر جورج اورلی George Ever