در زنان جوان مهمترین علت بی‌اختیاری ادراری حاملگی‌های متعدد، زایمان‌های طبیعی سخت، افزایش وزن، مصرف سیگار و مشکلات تنفسی و سرفه‌های مکرر، ورزشهای نامناسب و سنگین، یبوست مزمن و غیره می‌باشد.

دوره یائسگی نیز با افت هورمون زنانه استروژن و ضعیف‌تر شدن عضلات و بافت‌های نگهدارنده کف لگن، اطراف مثانه و مجرای ادرار، سبب تشدید مشکل بی‌اختیاری ادرار می‌شود. در بی‌اختیاری استرسی ادرار عضلات و بافت های نگهدارنده کف لگن در اثر تحمل فشار بیش از حد به تدریج ضعیف و باریک و سست می‌شوند و نمی‌توانند مثانه و مجرای ادرار را در محل طبیعی نگه دارند بنابراین در حالات مختلف عطسه، سرفه، خنده، ورزش و گاه حتی راه رفتن ریزش چند قطره ادرار اتفاق می‌افتد. ادامه این حالت نه تنها از لحاظ بهداشتی برای بیمار مشکل و توان فرسا می‌شود بلکه به تدریج فرد دچار انزوای اجتماعی و یا خانوادگی می‌شود.

نوع دیگر بی‌اختیاری، بی‌اختیاری فوریتی است که به علت تحریک‌پذیری عضلات مثانه اتفاق می‌افتد، از علل مهم آن افزایش سن و تغییرات بافتی و پیری مثانه، یائسگی، افزایش وزن بیش از حد و مشکلات ستون فقرات مانند انحنای بیش از حد ستون فقرات کمری و لوردوز، مشکلات دیسک کمر و تنگی کانال نخاعی، سابقه مشکلات مغزی، حوادث عروقی مغزی، پارکینسون و… می باشد.

نکته مهم این است که در هر دو گروه اول و دوم ابتدا باید مشخص شود که فرد دچار عفونت ادراری می‌باشد یا خیر. زیرا عفونت ادراری هر دو حالت را تقلید می‌کند. بنابراین آزمایش کشت ادرار توصیه می‌شود و در صورت اثبات عفونت ادراری، ابتدا باید عفونت ادراری درمان شود. زیرا گاهی با درمان عفونت، علائم بهبود می‌یابند و نیاز به اقدام دیگری نخواهد بود. در مورد بی‌اختیاری ادرار، بهتری کار پیشگیری است.

کنترل وزن، درمان یبوست، قطع مصرف سیگار از جمله این موارد هست. درمان بی‌اختیاری استرسی ادرار نیز، در ابتدا غیر تهاجمی شامل کاهش وزن، مدیریت مصرف مایعات، کنار گذاشتن سیگار، درمان مشکلات تنفسی، فیزیوتراپی و تقویت عضلات کف لگن و انجام تمرین‌های روزانه کف لگن جهت تقویت و بازسازی این عضلات است. در صورتی که مرحله اول درمان پاسخ مناسبی ندهد، مرحله بعدی شامل انواع جراحی‌های بی‌اختیاری استرسی است که شامل استفاده از انواع مش‌های بی‌اختیاری ادراری پلی پروپیلن جهت اصلاح موقعیت آناتومیک مثانه و مجرای ادرار و یا استفاده از بافتهای طبیعی مانند گرافت فاسیای عضله رکتوس هست.

در هر حال پس از جراحی بیمار همچنان باید رعایت‌های قبل از عمل جراحی را انجام دهد تا مانع عود بیماری شود نتایج روش‌های جراحی در ۸۵ تا ۸۷ درصد موارد موفقیت‌آمیز هست. در مورد بی‌اختیاری فوریتی، درمان شامل تشخیص علت زمینه‌ای اولیه و درمان آن هست. و در صورتی که علایم هم چنان باقی بماند شامل استفاده از انواع داروهای مهار‌کننده گیرنده‌های کولینرژیک و یا تحریک گیرنده‌های بتا سمپاتیک می‌باشد

در صورتی که این مرحله موفقیت‌آمیز نباشد مرحله بعدی شامل تزریق داروی شل‌کننده بوتاکس در عضلات مثانه، و یا استفاده از دستگاه‌ها و باتری‌های کنترل‌کننده فعالیت مثانه شامل ساکرال نورومدولاسیون و باز هم در صورت‌عدم موفقیت جراحی‌های پیچیده‌تر استفاده از بخشی از روده جهت بازسازی مثانه و جراحی آگمنتاسیون سیستوپلاستی  است. روزنامه آفتاب

*جراح کلیه و مجاری ادراری