مجسمه سازی هنر همگذاری یا شکل دادن به اشیاء است، تندیس و سردیس یاد بود بزرگان نیز برای ماندگاری در دل تاریخ و به یاد و خاطره‌ی بزرگ زنان و بزرگ مردان ساخته می‌شود و به نمادی از تاریخ بدل می‌شوند.
یکی از بزرگترین و مهم ترین شاخصه‌ی یک سردیس یا مجسمه‌ی یادبود، شباهت ظاهری آن با شخص مورد نظر است. هنگام ساخت سردیس و مجسمه‌ی یادبود اشخاص باید دقت و حساسیت بسیار بالایی صرف شود چرا که دلیل ساخت آن شباهت سردیس با خودِ شخص است وگرنه چه لزومی دارد به یاد شخصی حجمی ساخته شود که هیچگونه شباهتی با شخص مورد نظر ندارد.

در شهر عزیزمان سقز هم مانند مابقی شهرها، برای یادبود و احترام به بزرگان شهر سردیس‌هایی ساخته می‌شود و در معرض دید عمومی در مکان‌های شلوغ و پر تردد شهر جانمایی می‌شوند در همین راستا سردیس …. ساخته شد و طی مراسمی در پارک مولوی کورد (شهر) از آن رونمایی شد؛ ضمن یادآوریِ این نکته که فی‌النفسه ساخت سردیس و بزرگداشت بزرگان کاری بسیار پسندیده و شایان تقدیر است و باید بیشتر و بهتر و برای تمامی بزرگان همچین کارهایی صورت پذیرد.

اما باید متذکر شد که متاسفانه سردیس یاد شده هیچگونه شباهتی به مرحوم … ندارد، کسانی که ایشان را از نزدیک می‌شناختند باید در نگاه اول بفهمند که سردیس مورد نظر متعلق به… است اما در نگاه اول که هیچ، با دقت بسیار زیاد هم نمی‌توان تشخیص داد سردیس متعلق به کدام عزیز است و برای فهمیدن باید بیوگرافی پایین کار را خواند و متوجه شد. اگر این سردیس اثر  یک هنرجوی بدوی مجسمه‌سازی است می‌توان درک کرد و قبول کرد که همچین کاری ارائه دهد اما اگر اینگونه نیست باید تاسف خورد برای ساخت و نصب همچین کار سطح پایینی آنهم در شهری مانند سقز
متاسفانه نه تنها این سردیس، بلکه چندین سردیس دیگر هم همین مشکل را دارا می‌باشند و هیچکدام شباهتی با صاحبانشان را ندارد.

همه دوست داریم که بهترین و حاذق ترین اساتید این رشته در شهرمان حضور داشته باشند حال سوال اینجاست هنگامی که مجسمه سازی حاذق و چیره دست در شهر وجود ندارد چرا نباید از هنرمندان نامی و صاحب سبک دیگر شهرها برای برگزاری دوره های اموزشی یا ساخت این اثرها استفاده کرد؟ مگر نه اینکه برای ساخت سردیس مورد بحث بودجه‌ای قابل توجه به سازنده داده شده است؟ با هزینه‌ای که صرف ساخت همچین سردیس‌هایی شده، می شد بهترین و هنرمندانه‌ترین سردیس‌ها و یادبودها را ساخت. اما متاسفانه تنگ نظری عده‌ای مانع و سد راه شکوفایی و پیشرفت شهر است.
اگر هنر مجسمه سازی شهری مانند سنندج یا اقدامی که تابستان امسال در مهاباد صورت گرفت، را ببینیم و با شهر خودمان مقایسه کنیم متوجه تفاوت فاحش این دو خواهیم شد آنقدر تفاوت دارند که نگفته هم پیداست.
اعتراض به کیفیت پایین برخی سردیس ها و مجسمه ها از ماموستا هیمن گرفته تا برخی سردیس های پارک مولوی کورد سقز، آنقدر هم دردناک نیست که برای فرار از این واقعیت و کتمان حقیقت، تن به قبول این سردیس‌های بدوی و خالی از هنر دهیم و چشم و روان بیننده را بیازاریم، البته سکوت هنرمندان و معماران و رسانه های سطح شهر در برابر این موضوع و صرف انتشار خبر جای تاسف دارد.

جوابیه

پس از انتشار یادداشتی تحت عنوان “سردیس ها و مجسیمه هایی که هنرمندانه نیستند”؛ مسعود رحیمی سازنده سردیس مرحوم محمد پوریان با ارسال جوابیه ای به انتقادات و موارد مطرح شده پاسخ داده، که عیناَ به شرح زیر می باشد:

“اخیرا تحلیلی از یک شخص فاقد هویت در سایت خبری سه‌قزرووداو منتشر شده است که بدوا حاکی از رفتار غیرحرفه‌ای در انتشار مطلب از یک شخص مجهوال‌الهویه می‌باشد.

اما در تحلیل کلی‌گویانه‌ی که فتوای مغرضانه‌ی فقدان وجود مجسمه‌ساز حاذق در سقز را جاری می‌فرماید، به این نکته اشاره نشده که ۴عدد از ۶ سردیس‌ مورد اشاره‌ی ایشان توسط مجسمه‌ساز حاذق سنندجی ساخته شده است که ۳ عدد از آن‌ها تصاویر ذهنی منتسب به مفاخر هستند و شباهتشان مصداق‌ناپذیر است یعنی مختارند هر صورتی را به هر کسی نسبت دهند و یکی دیگر از آثار حاذق غیرسقزی (حمید ملک‌الکلامی) ضغیف‌ترین سردیس و غیر شبیه‌ترین نیز در میان سایرین هست.

ضمنا به این کارشنایس بی‌نام‌و‌نشان که احتمالا چشم دیدن آثار اینجانب (مجسمه‌ی اسب سوار و دومین مجسمه‌ی بزرگ عقاب جهان) را ندارد توصیه می‌کنم واحد نقد بصری را دوباره بگذراند تا به جای کلی‌گویی، به شکل موردی و دقیق و مستند بفرماید و رموز اشارات مفهومی به میمیک چهره و کاراکتر سردیس را فراگیرد.

نگرش افرادی همچون ایشان که توان هنری همشهری خود را حاشا می‌کند و مخلص و مبلغ حاذقین سنندج است فقط در بین اندکی انگشت‌شماری از همفکران وی در سقز مرسوم است و اصلا قابل ستایش نیست.

البته رسانه ها خبر دارند که همین امسال از جانب من تلاش جانانه‌ای برای اجرای سمپوزیوم مجسمه‌سازی با شرکت بزرگترین اساتید کشوری این عرصه در سقز صورت گرفت. تا لحظه‌ی اجرا پیش رفتیم اما بدعهدی و ضعف تدبیر فرماندار سقز آن را به هم زد.

در ضمن یادآوری می‌کنم که علیرغم مخالفت و معاندت شهردار حاذق! سقز در میان ۶ سردیس و ۶ المان این دوره به سفارش انجمن خوشنویسان فقط قرعه‌ی اجرای سردیس آقای محمد پوریان به نام من افتاد که بدون کسب اجازه از محضر کاتب بی‌هویت مورد پسند خانواده‌ی محترم آن مرحوم و انجمن خوشنویسان واقع شد. عکس اثر را قبل از مراحل قالب‌گیری و تولید تقدیم می‌کنم.

مسعود رحیمی