✍دکتر فریدون نوری، پژوهشگر حوزه تاریخ
سید اسعد شیخ الاسلامی متولد سال ۱۳۱۱ در شهرستان سنندج و فرزند سید محمد و نوه سید عبدالعزیز شیخ الاسلام کوردستان از خانواده‌های مشهور و اهل علم ونوه دختری حاج شیخ شکرالله سنندجی از نامداران طریقت نقشبندیه است. وجودش نقطه تلافی طریقت و شریعت در والی نشین اردلان بود.
تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در سنندج به پایان رساند و از همان دوران نوجوانی به توصیه پدر دانشمندش دروس طلبگی را در حجره پدر از محضر علمای صاحب نامی همچون ملا عبدالله کاتب ملا محمود مفتی دشه ای ،پرفسور مصطفی زلمی فرا گرفت.
کمی بعد دغدغه فراگیری علوم جدید وی را به دانشگاه تهران کشاند و تحصیلات خود را دو رشته ادبیات فارسی و الهیات (علوم منقول) پی گرفت. خودش در این باره می‌گوید: «ورودم به دانشکده ادبیات در سال ۱۳۲۹ ه ش تقریبا مصادف به روی کار آمدن دکتر مصدق بود و فارغ التحصیلم هم با رفتن دکتر مصدق هم زمان شد» در خلال همین ایام نزد پدر خود حاج سید محمد شیخ الاسلام کردستان تحصیلات علوم منقول را ادامه داد و سرانجام گواهی افتاء و تدریس علوم دینی را از عالم فاضل مرحوم ملا محمود مفتی کم نظیر کردستان دریافت نمود.سپس در میانه دهه سی وارددانشکده الهیات دانشگاه تهران ودر سال ۱۳۴۴ شمسی درجه دکتری خود رادر رشته منقول سابق (فقه و مبانی حقوق اسلامی فعلی) دریافت نمود. موضوع رساله دکتری ایشان «روابط اسلام با اقلیتهای دینی در طول تاریخ» مبین دغدغه‌های انسانی و عدالت خواهانه این فاضل فقید در عنفوان جوانی است.
از ۱۳۴۴ در دانشگاه تهران در کسوت استادیاری دانشکده الهیات مشغول تدریس شد و این راه مبارک را تا واپسین لحظه های عمر پربارش رها ننمود.این مداومت و ریاضت علمی او را در بالاترین مرتبه علمی (استاد تمام) نشانید و برای جامعه و هم ولایتی هایش بویژه دانشجویان فقه شافعی و روحانیون کرد مایه الهام و منشإ خدمات ماندگار گردید و در این مسیر مبارک رنج ها کشید.چنانکه خود گفته:«از سال ۱۳۴۸ ه ش تا سال ۱۳۶۸ ه ش خودم تنها در رشتهی فقه شافعی دانشکده الهیات دانشگاه تهران تدریس میکردم. به طور کلی رغبت به دانشکدهی الهیات کم و گرایشات دینی ضعیف بود. از جمله دلایل این مسئله هم فعالیت گستردهتودهای ها و‌نفوذشان در دانشگاه بود.
وی در سالهای ۱۳۵۲- ۱۳۵۳ با دریافت فرصت مطالعاتی یکساله به امریکا رفت در دانشکده حقوق و الهیات هاروارد به پیگیری دغدغه هایش پرداخت و بر غنإ علمی خود افزود.رساله عالمانه «تطبیق ارث در فقه شافعی با قوانین مدنی آمریکا »حاصل این سفر و اعتکاف علمی بود.. دو سال بعد برای حضور در کنگره جهانی ادیان و «سمینار ادیان الهی در دانشگاه لانکاستر انگلستان» که با حضور صدها اندیشمند و دین پژوه برگزارگردید به این کشور مسافرت کرد و در آنجا نیز خوش درخشید. ایشان مجددا و در سال ۱۳۶۹ جهت شرکت در سمیناری در خصوص ارث در قوانین امریکا و تطبیق آن با احکام ارث در اسلام برای حضور در یک سمینار علمی و سخنرانی در دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد به امریکا رفت و مقاله علمی -پژوهشی خود در باب مقایسه مبانی ارث در اسلام با قوانین مدنی امریکا ارائه نمود.
-نگارش دهها مقاله علمی و پژوهشی و تألیف چندین کتاب فاخر علمی و دانشگاهی در حوزه تخصصی خود همچون :«مسائل کلامی از نظر متکلمان اشعری و معتزلی»، «ازدواج و پایان آن در مذاهب اهل سنت»، «احوال شخصیه: ارث، وصیت و وصایت»،«سیری اجمالی در اندیشه های کلامی معتزله و اشاعره» و «شرح قصائد سید عبدالعزیز (جدش)شیخ الاسلام کردستان»و…بخشی دیگر از کارنامه این دانشمند محشتم و استاد فاضل است.
– تصویب ارتقإ دو کرسی فقه شافعی و فقه حنفی به دو رشتهی مجزا و مستقل دانشگاهی فقه شافعی و حنفی که فقه شافعی آن در دانشکدهی الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران و رشتهی فقه حنفی در دانشگاه مشهد تأسیس گردید،از سوی شورای عالی فرهنگی وقت کشور نیز حاصل مجاهدت و تلاش بدور از هیاهوی ایشان است. نهادسازی هوشمندانه ای به صدها جوان فرهیخته و علاقمند به فراگیری آکادمیک علوم منقول این دو مذهب مهم اسلامی فرصت داد تا استعداد و علایق خود را پی گرفته و در این زمینه منشإ خدمات و‌تألیفات ماندگار شوند…آقایان دکتر جلالی زاده، دکتر امیدی، دکتر ضیایی و….استادان کنونی فرهیخته گروه الهیات و فقه شافعی
دانشگاه تهران شاگرد و یادگار این اندیشمند برجسته بی ادعای تاریخ معاصر ما هستندکه راهش را انشاا… ادامه خواهند داد.
– تصویب و برگزاری آزمون تعیین سطح علمی روحانیون اهل سنت برای اعطای مدرک معادل به آنان و برگزاری آزمونهای مرتبط و اعطای مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد به این افراد و تاثیر انکارناپذیر آن در زندگی علمی و معیشتی صدها روحانی اهل سنت هم خدمت ماندگار دیگریست در کارنامه درخشان این عالم وارسته است که متأسفانه تا آنجا که راقم این سطور اطلاع دارد بهره مندان و برخورداران از این مزیت عکس العمل شایسته و ماندگاری در جهت قدرشناسی از این خدمت بی منت و عزت بخش استاد شیخ الاسلامی از خود بروز نداده اند،که البته این گونه رویه ها و رفتارها در روزگار تلخ ما چندان غریب نیست.!
– تدوین سرفصلهای علمی مرتبط با آموزش فقه اهل سنت در دانشگاههای کشور هم یادگار ایشان و‌همکاران و شاگردان اهل فضلش می باشد. فضیلت و دانشمندی این چهره ماندگار حاصل درک محضر اساتید ارجمندی است که ذکر نام نیک آنان دراین نوشتار ضروریست او به گفته خود وامدار بزرگانی هم چون: استاد مصطفی زلمی، سید محمد شیخ الاسلام کردستان (پدرش) استاد ممتاز دانشگاه تهران، عالم ارجمند ملا محمود مفتی کوردستان، استاد عبدالحمید بدیع الزمانی مهی سنندجی، استاد بدیع الزمان فروزانفر، دکتر محمد محمدی استاد مشهور و رییس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، استاد پور داود،استاد حسن تقی زاده، استاد محمود شهابی، استاد جلال الدین همایی ،دکتر عبدالحسین زرین کوب، استاد فاضل و تونا استاد ذبیح الله صفا، استاد حسن خطبیبی است که تماما و بدون استثنإ از ستارگان پرفروغ و‌ماندگار سپهر دانش و فرهنگ هستند. این استاد فاضل و وارسته سرانجام پس از دهه ها خدمت ماندگار روز چهارشنبه ۱۱ دی ماه ۱۳۹۸ در سن ۸۹ سالگی در تهران دار فانی را وداع گفت و پیکر ایشان پس از تشییع در دانشگاه تهران به زادگاهش سنندج انتقال در صلوات آباد در آغوش خاک وطن آرمید.
او نادره دوران و واجد خصالی بود که کیمیای دوران ما هستند؛دانشمندی و فروتنی علمی،مدارا و رواداری، مداومت و صبوری در میدان علم، حسن سلوک والهام بخشی به شاگردان و دوری از هیاهو و شهرت طلبی و…یکجا در این اندیشمند نجیب جمع شده بود و حقا که شایگان زیست و شایگان مرد و مصداق این سرایش ماندگار است..
«پیش از من و تو بسیار بودند و نقش بستند
دیوار زندگی را زین گونه یادگاران
وین نغمه محبت،بعد از من و تو ماند
تا در زمانه باقی ست آواز باد و باران»
استاد شفیعی کدکنی.
- سقز رووداو
- کد خبر 18500
- بدون نظر
- پرینت
