فریبا حریقی، صاحب امتیاز مهد کودک وپیش دبستانی گل­های زندگی

سقزرووداو- جهان امروز ساخته کودکان دیروز است.  آنان که جهان فردا را خواهند ساخت به حمایت امروز ما نیازمندند؛ حامی کودکان باشیم.

چرا باید فرزندمان را به مهدکودک بفرستیم؟ این کار چه اهمیتی دارد؟ باید گفت: کودکانی که به مهدکودک می‌روند زمینه رشد اجتماعی‌شان فراهم می‌شود و در تعاملات اجتماعی شکل می‌گیرند. بسیاری از رفتارهایی که کودکان درخانه نیاموخته‌اند، در جای دیگری به نام مهدکودک می‌آموزند.  رفتارهای منفی یا رفتارهایی که چندان مثبت یا جامعه‌پسند نیستند، در مهدکودک کم‌رنگ می‌شوند.

به این ترتیب کودکان مجموعه‌ای از رفتارها و اطلاعات مفیدی را در مهدکودک می‌آموزند و از طرف دیگر رفتارهای بدی که آموخته‌اند در مهدکودک با روش‌های خاصی که وجود دارد، تعدیل می‌شود. رشد کلامی در مهد کودک اهمیت زیادی دارد. تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که به مهد کودک رفته‌اند، در مقایسه با کودکانی که به مهد نرفته‌اند، از واژه‌های بیشتری استفاده می‌‌کنند و نحوه ارتباط‌شان با دیگران راحت‌تر است، بنابراین یک مهدکودک خوب با معیارهای بهداشتی و تربیتی‌ قابل قبول تاثیر زیادی در رشد روانی کودک دارد.

در ماه های اخیر و پس از شیوع کروناویروس، مشائل و مشکلاتی فراروی فعالیت مهد کودک ها و همچنین کودکان و خانواده ها بوجود آمده که در زیر به پاره ای از آن اشاره می شود:

۱ـ آسیب های روانی: کودکان هر چند خردسال باشند، احساس می کنند شرایط عادی نیست، مهد کودک نمی روند، مثل همیشه به مهمانی های خانوادگی نمی روند، نمی توانند براحتی با سایر همسالان بازی کنند، نمی توانند به حیاط منزل رفته با کودکان دیگر همبازی شوند و مواردی مثل اینها. آنها به تدریج با شنیدن اخبار و فیلم های خبری متوجه دشواری شرایط، میزان تلفات مربوط به کرونا و خطرات آن می شوند. متاسفانه با شیوع کرونا در جهان، کودکان جزو آسیب پذیرترین گروهه ا بودند که به واسطه تعطیلی یکباره فعالیت ها و عدم حضور در فعالیت های جمعی؛ اضطراب و استرس زیادی را تجربه کرده و اکثرا با ناآگاهی والدین در معرض بمباران اخبار و اطلاعات ناراحت کننده قرار گرفتند. خانه نشینی کودکان زمینه حضور کودکان در فضای مجازی را در چند ماه اخیر به حداکثر رسانده است. اغراق نیست اگر بگوییم  آسیب های حضور بدون محدودیت و افراطی کودکان در فضای مجازی بیشتر از آسیب های ویروس کرونا باشد. گاهی والدین نیز به این دلیل که در حال حاضر راه حل دیگری برای غنی سازی اوقات فراغت کودکشان وجود ندارد و نمی‌توانند فعالیت‌های خارج از خانه را به او پیشنهاد کنند، دربرابر اصرار‌های فرزندان تسلیم شده و مقاومتی برای استفاده افراطی آن‌ها از این فضا نشان نمی‌دهند. حضور بی رویه کودکان در فضای مجازی علاوه بر بروز مشکلات جسمانی، کم خوابی،مشکلات بینایی، مشکلات قامتی و کم تحرکی زمینه بروز رفتارهای پرخاشگرانه، اضطراب، گوشه گیری و افسردگی را به شدت افزایش می دهد که  آمار رو به افزایش مراجعه والدین برای بررسی مشکلات رفتاری و روانی کودکان گواه این مطلب است.

دسترسی کودکان به محتواهای نامناسب و بدون فیلتر  عدم نظارت والدین بر این محتواها می تواند آسیب های زیادی بر روح  و روان کودکان وارد کند که اثرات آن گاها سالها پایدار خواهد بود و زمینه بسیاری از مشکلات در دوره بزرگسالی را فراهم می کند.

۲ـ مهدهای کودک مجاز کشور، بیش از ۴۰ سال  است که تنها مراکز تخصصی خدمات، آموزشی، مراقبتی به کودکان از صفر تا پایان ۶ سالگی هستند . و این مکان جزو نخستین مشاغلی بودند که از روزهای نخست شیوع ویروس کرونا در کشور تعطیل شد و مشکلات اقتصادی ناشی از کرونا از همان ابتدا گلوی صاحبان و مربیان مهدهای کودک را فِشُرد، در حالی که صاحبان مهدهای کودک در شرایط کرونایی چشم انتظار حمایت های دولت برای از سرگیری فعالیت خود بودند اما به نظر می رسد حمایت های دولت از مهدهای کودک چنگی به دل نمی زند و رضایت بخش نبوده است.

۳ـ در سال های اخیر به دلیل ضعف قانون، سودجویی و عدم کنترل، مراکز غیر مجاز آموزش و نگهداری کودکان در تمام کشور شروع به رشد کرده است. این مراکز تحت عنوان مراکز خلاقیت، خانه کودک، خانه اسباب بازی، کلاس های زبان کودکان، مراکز موسیقی کودک و.‌.. که قرار بود  تنها برای چند ساعت کوتاه خدمات محدودی را به کودکان ارائه دهند اما برخی از آنها پا را فراتر گذاشته و با سواستفاده از نام مهد کودک، بدون داشتن مجوز و استانداردهای لازم اقدام به ارائه خدمات مهد کودکی نموده اند.

۴ـ در این ماه‌ها که مهدها و مدارس تعطیل بود مادران شاغل فرزندان خود را چه کار کردند؟ یا نزد فامیل گذاشتند یا حتی بچه‌های بزرگ‌تر ۶ و ۷ ساله و ۱۰ ساله را در خانه تنها گذاشتند. واقعاً هیچکس فکر نکرده که خود این امر چه آسیب‌هایی می‌تواند به دنبال داشته باشد؟ اینکه کودکان در سنین کم قادر به تعمیق در شناخت‌های خود نیستند و ناگهان یک روز از خواب بیدار شدند و بعد دیگر نتوانستند دوستان خود را ببینند هم به تنهایی آسیب‌رسان است. مشکلات اضطرابی در کودکان و واپس روی به دوره‌های پایین‌تر سنی از دیگر آسیب‌ها است.

۵ـ کودکان نه در خانه ها قرنطینه هستند و نه با وجود احتمال انتقال ویروس  امکان سپرده شدن به مادر بزرگ ها را دارند

این روزها کودکان به همراه اولیا در سراسر شهر  و در آلوده ترین شرایط در حال تردد هستند

این کودکان   را در راهروهای ادارات، در باجه های بانک، در شرکت ها و .‌‌.. می توان یافت که این هم از تبعات منفی تعطیلی مهدکودک هاست.

۶ـ مراقبان و پرستاران منزل مانند مربیان مهدهای کودک با نیازهای کودکان آشنا نیستند.  درحالیکه مربیان مهدها در مورد مسائل متعدد مانند پرورش و شاد بودن کودکان، خلاقیت و آموزش بر مبنای رویکردهای معتبر دنیا از جمله رویکردهای والدروف، های اسکوپ، مونته سوری و رجیو امیلیا آشنایی داشته و با توجه به حساسیت ۶ سال اول کودکی برای تحریک رشد هوشی، کلامی، اجتماعی، عاطفی و جسمی کودکان، برنامه منسجمی دارند.

۷ـ بر اساس آمار ۷۰درصدمکان مهد کودک استیجاری می باشد.از اسفند تمام صاحبان امتیاز از جیب نسبت به پرداخت اجاره بها اقدام کرده اند. راه اندازی «پویش همدلی» به منظور بخشش اجاره بهای ایام تعطیل توسط مالکان مهدهای کودک که در ازای بخشش اجاره بها نشان «حامی کودک» دریافت کنند. خبری از این بخشش نبوده است؛ آن هم در ازای دریافت یک نشان!

۶_با وجود بازگشایی مهدها از ۹۹/۳/۲۴فعلا با اقبال و اعتماد روبرو نشده است و قطعا تبعات آن یعنی : تعطیلی ۱۴ هزار مهدکودک در سراسر کشور
یعنی: ورشکستگی  ۱۴ هزار کار آفرین بخش خصوصی. یعنی: بیکاری  حدود ۱۰۰ هزار نیروی کار تحصیل کرده و کارآمد ،یعنی: بیکاری تعداد  زیادی از زنان سرپرست خانواده که در مهدهای کودک شاغل هستند.

یعنی: تخلیه  بیش از ۷۰درصد مهدهای کودک که استیجاری هستند و از پس پرداخت اجاره های معوق خود برنخواهند آمد، یعنی: سرگردانی  هزاران کودک در سراسر کشور که درشرایط کنونی اولیای آنها اضطرار خروج از منزل و اشتغال در جامعه را دارند از جمله کادر پزشکی؛ یعنی: حضور بیشتر کودکان در مکان های اجتماعی پر خطر،  یعنی: سپردن کودکان به دیگران، یعنی: ایجاد شرایط کودک آزاری یعنی  و…

راهکارها
۱ـ رسیدگی ونظارت جدی بر اماکنی که بخاطر نیاز خانواده به نام مهد کودک فعالیت هایی که تخصص آنرا ندارند، انجام می دهند.

۲ـ مهدهای کودک در لیست مشاغل متأثر از شیوع ویروس کرونا در کارگروه بررسی و مقابله با پیامدهای اقتصادی ناشی از ویروس کرونا گنجانده شد و بر این اساس هر گونه تصمیم این کارگروه برای حمایت از مشاغل متضرر هم شامل حال مهدهای کودک سراسر کشور خواهد شد. از جمله این تسهیلات: تخصیص  تسهیلات کم بهره یا بلا عوض بانکی (با شرایط قید شده اداره کار)؛ لذا وام ۱۲درصد به آنان برای جبران ضررها تعلق گرفت که مورد اقبال مهدها قرار نگرفت وفعلا هیچ وامی پرداخت نشده است و همچنین برقراری بیمه بیکاری برای مربیان شاغل در مهدهای کودک (که توسط کارفرما بیمه شده‌اند) در نظر گرفته می‌شود، درصد کمی از مهدها را شامل شد برای نمونه در سقز فقط شامل یکی دو مهد شده است.

۳ـ  برای اینکه حقوق چهار گروه در چرخه فعالیت مهدهای کودک (گروه کودکان، گروه والدین، گروه مربیان مهد و گروه مدیران) تأمین شود. نیاز به بازنگری واجرای قوانین کار آمد، می باشد.

۴ـ جهت بهبود شرایط، مد نظر قراردادن پیشنهادات صاحبان امتیاز، که بعضا سوابق طولانی دارند، سرمایه وجوانی خود را در این راه گذاشته اند.
۵_جلب اعتماد دوباره خانواده ها از طریق جراید،رسانه ها و…..با اجرای پروتکل های بهداشتی وجبران هزینه های سنگین اجرای آن از طرف دولت و…. برای فعالیت مجدد مهد کودک ها ضروریست.

منبع آماری :کانال مهد های کودک کشوری