در طول سه هفته اخیر آب شرب سقز باعث نارضایتی بیشتر شهروندان شده است و از طعم و بوی نامطبوع آن بشدت گله مند هستند، این بوی نامطبوع و طعم نامناسب آب شهری داد خیلی ها را بلند کرده و مردم در فضای مجازی و محافل مختلف از مسوولان انتقاد می کنند و مسئولان به پاسخ های کلی بسنده می کنند.

طعم و بوی بد آب شرب شهری از لحاظ بهداشتی و مصرفی می تواند زیان بار و باعث مشکلات فراوان شود چراکه این وضعیت نامناسب مدت هاست که کنترل نشده و کماکان مردم از این وضعیت ناراضی هستند و خیلی ها از استفاده این آب اجتناب می کنند و حاضر نیستند از این آب مصرف کنند.

 

شهروندان برای رساندن انتقاد و نارضایتی خود از هر جا و مکانی برای انتقاد از آب شرب سقز استفاده می کنند و در فضای مجازی بیشترین گلایه ها را از طریق پایگاه های خبری و گروه های اجتماعی به مسئولان می رسانند ولی آنان هم تاکنون جواب مشخصی برای شهروندان ندارند.

شهرستان سقز از لحاظ قرارگیری جغرافیایی دارای کوه های مرتفع و چشمه ها و رودهای کوهستانی زیادی است و این چشمه و رودها به هم پیوسته‌اند و در نهایت به پشت دو سد بزرگ سرازیر می شوند و قطره قطره آب ها را در پشت این سدها دریا می کند.

این شهرستان دارای دو سد چراغ ویس و سد لگزی است که چراغ ویس در بالا دست سقز و لگزی هم در پایین دست قرار گرفته است که علاوه بر تامین آب بخش کشاورزی، آب مصرفی شهروندان را هم براحتی تامین می کند و خوشبختانه این ۲ سد آبگیری خوبی کردند و مشکل کمبود آب را برای شهروندان ایجاد نکرده است.

مدتی بود تصفیه خانه شماره یک سقز بدلیل مصرف زیاد شهروندان در تابستان امسال دچار مشکلاتی شد و مناطقی از شهر را با مشکل افت فشار و قطعی کامل آب روبرو کرده بود که با تجهیز کردن ثانویه توانست فشار زیادی را برای تامین آب شرب شهری تحمل کند ولی خوشبختانه با بهره برداری از تصفیه خانه شماره ۲ مشکلات کم آبی و افت فشار کامل برطرف شد.

ابتدای امسال تصفیه خانه شماره ۲ سقز به بهره برداری رسید تا علاوه بر تصفیه خانه شماره یک، این تصفیه خانه جدید هم باتوجه به افزایش جمعیت سقز و کاهش فشار روی تصفیه خانه شماره یک افتتاح شد و توانست بار سنگینی از دوش تصفیه خانه شماره یک بردارد.

 

طعم و بوی بد آب از کجاست؟

شاید مردم به این بی اندیشند که چرا سقز دارای ۲ سد بالا دست و پایین دست و ۲ تصفیه خانه است ولی هنوز در تامین آب شهری دچار مشکل شده است، این سوال و سال های زیادی راجع به طعم و بوی بد آب مردم را نگران کرده و از آب مصرفی ناراضی هستند.

برای تهیه این گزارش فضای مجازی و گلایه و پیام شهروندان را از پایگاه های خبری پیگیری کردم، مردم واقعا از طعم و رنگ آب شهری گلایه دارند و هیچ ارگانی را برای پاسخگویی گلایه هایشان پیدا نمی کنند.

 

یکی از این افراد در فضای مجازی نوشته بود: ماهانه بیش از ۲۰۰ هزار تومان قبض آب پرداخت می کنم ولی آبی که مصرف می کنم بیشتر از ۲ تومان نمی ارزد، یکی دیگر نوشته بود: آبی که از لوله کشی مصرف می کنیم بسیار بد بو و طعم و رنگ نامناسبی دارد و وقتی لیوان را پر از آب می کنم نای خوردن آن را ندارم.

یکی دیگر از این افراد گفته بود: دیگر از آب لوله کشی برای آشامیدن استفاده نمی کنم و این چند وقت آب معدنی تهیه و استفاده کردم چون آب سقز بو و رنگ نامناسبی دارد.

انتقاداز وضعیت آب شرب، بیشترین نارضایتی شهروندان سقزی است که در طول این هفته کاملا مشهود است و این گلایه ها هنوز باعث نشده تا مسوولان بصورت جدی به قضیه ورود پیدا کنند.

 

ورود فضولات حیوانی به سدها

ورود فضولات حیوانی، کودهای شیمایی و فاضلاب روستایی به داخل سدها یکی از دلایل اصلی طعم و بوی بد آب شرب سقز است که بسیاری از مردم سقز از این مسله بی اطلاع هستند و باید برای این مسله مهم همه سمن ها، ادارات محیط زیست، آب متطقه ای، آبفا، فرمانداری و بخشداری و منابع طبیعی چاره ای بی اندیشند.

 

سد چراغ ویس و لگزی هر کدام بیش از ۱۵ روستا را در اطراف خود دارند و تمام فضولات حیوانی و انسانی و همچنین کودهای شیمایی که توسط کشاورزان این منطقه برای زمین های کشاورزی استفاده می شود به داخل سدها سرازیر می شود.

شاید روستاییان از خطرات و زیان های سنگین این کار اطلاع چندانی نداشته باشند ولی به هر حال با این کار آب مصرفی بیش از ۲۰۰ هزار نفر را به‌خطر می اندازد و خسارات جبران ناپذیری را بوجود می آورد.

 

رهاسازی غیر متعارف آب سد لگزی

رهاسازی غیرمتعارف آب سد لگزی توسط شرکت آب منطقه ای استان آذربایجان غربی نیز یکی از دلایل اصلی بوجود آوردن این وضعیت آب شرب سقز است چراکه رهاسازی بیش از حد آب پشت این سد می تواند به رشد جلبک و کیفیت آب لایه های پایین سد کمک کند و باعث تغذیه گرایی شود که در نتیجه آب طعم و بوی بد به خود می گیرد.

سال هاست آب سد لگزی برای احیای دریاچه ارومیه یا مصارف کشاورزی روانه استان های آذربایجان غربی و شرقی می شود، هر چند این موضوع در راستای اجرای مفاد ابلاغی مدیریت منابع و مصارف سدهای مخزنی است ولی در واقع تامین آب مصرفی سقز را در این شرایط کم آبی و بدون بارش به تهدید و خطر می اندازد.

 

در حال حاضر بیش از ۸۰ درصد آب شرب سقز از سد لگزی تامین می شود و این رهاسازی نامتعارف و در نتیجه تغذیه گرایی (رشد جلبک ها بدلیل رهاسازی و کاهش آب پشت سد) باعث می شود تا آب طعم و بوی بد  بگیرد.

 

روستای میرده مانع آبگیری سد چراغ ویس است

با راه اندازی سد چراغ ویس، روستای میرده بدلیل قرارگیری در مسیر این سد و برای آبگیری صد در صدی باید به مکانی دیگر جابه جا می شد تا علاوه بر تکمیل آبگیری سد، آبادانی شهرشان را تحقق ببخشند ولی گویا اهالی این روستا و مسوولان عزم جدی برای این کار نداشتند و هنوز روستای میرده در جای خود باقی مانده است.

این روستا با بیش از ۹۰۰ نفر جمعیت باید دو سه سال گذشته محل زندگی را ترک می کردن تا در مسیر آبگیری سد قرار نگیرند ولی هنوز سایت این روستا در دست بررسی است و باید منتظر ماند بر سر این روستا چه خواهد آمد.

شاید این مسله ارتباط تنگاتنگی با طعم و بوی آب سقز نداشته باشد ولی اگر این روستا جابجا و سد چراغ ویس آبگیری کامل شود دیگر نیاز آنچنانی به سد شهید کاظمی برای تامین آب سقز ندارد و براحتی از آب این سد و تصفیه خانه شماره ۲ استفاده می‌شد.

 

پایین آمدن تراز آب سد لگزی علت طعم و بوی بد آب سقز است

معاون بهره برداری و توسعه شرکت آب و فاضلاب کوردستان اظهار داشت: بوجود آمدن مشکل طعم و بوی آب سقز ناشی از پایین آمدن تراز آب سدلگزی در تصفیه خانه ها است.

محمد فرهاد افزود: نصب دستگاه میکرواسترنر و اوزون‌زنی تاثیر مناسب و خوبی در حذف جلبک و کاهش طعم و بوی آب شرب دارد لذا این دو دستگاه در تصفیه خانه شماره ۲ که کافرمای آن سازمان آب منطقه‌ای کوردستان است در حال تهیه و نصب است.

وی با اشاره به اینکه هم اکنون آب مصرفی شهروندان سقزی سالم و از نظر بهداشتی هیچ مشکلی ندارد، اضافه کرد: نمونه گیری از آب مصرفی سقز توسط آزمایشگاه های ما انجام می شود و طبق پارامترهای آزمایشگاهی آب شرب مصرفی سالم و بدون مشکل بهداشتی است.

 

وی اضافه کرد: ولی بدلیل پایین آمدن تراز آب سد شهید کاظمی و تغذیه گرایی ناشی از رشد جلبک ها در این سد، آب شرب سقز طعم و بو گرفته است.

وی با بیان اینکه در طول ۵۰ سال گذشته کوردستان با تنش کم آبی مواجه بوده است، افزود: اگر بارندگی ها آغاز شود در نتیجه مخازن هم پر می شوند و بخش زیادی از این مشکل پیش روی آب شرب مصرفی سقز برطرف می شود.

 

حفاظت از آب سدها یک وظیفه همگانی است

فرهاد با اشاره به اینکه ورود فضولات حیوانی، کودهای شیمایی توسط کشاورزان منطقه اطراف سدها و فاضلاب روستایان باعث تغذیه گرایی (رشد جلبک ها) می شود، افزود‌: باید ادارت محیط زیست، سازمان آب منطقه ای، آبفای کردستان، استانداری، فرمانداری، بخشداران و سمن ها برای حفاظت از سدها تعامل بیشتری داشته باشند.

 

وی یادآور شد: مدیریت و ساماندهی فضولات حیوانی در حوزه سد چراغ ویس و سد لگزی توسط نهادهای مذکور الزامی است و باید در برابر حفاظت از اب سدها همکاری خوبی شکل بگیرد.

معاون بهره برداری و توسعه شرکت آب و فاضلاب کوردستان اضافه کرد‌: باید اهالی روستاهای اطراف این ۲ سد را از اهمیت توجه به مسایل زیست محیطی و حفاظت از آب سدها مطلع کرد و باید در این زمینه فرهنگسازی مناسبی صورت بگیرد.

 

طرح آبرسانی بلند مدت سقز باید ارتقا یابد

این مسوول شرکت آبفای کوردستان گفت: طرح آبرسانی بلند مدت سقز با کرفرمایی سازمان آب منطقه ای کوردستان شامل سد چراغ ویس، خطوط انتقال آب خام، ساخت تصفیه خانه شماره ۲ به بهره برداری رسیده است.

وی اضافه کرد: برای انتقال آن به شبکه توزیع آب مستلزم اجرای ۱۳ کیلومتر خطوط بین مخازن، ۲۸ هزار مترمکعب مخزن آب و چهار واحد پمپاژ میان راهی است که در صورت عدم اجرای احجام مذکور امکان استفاده از ۱۰۰ لیتری از ظرفیت ۴۰۰ لیتری بر ثانیه تصفیه خانه شماره ۲ امکان پذیر نخواهد بود.

فرهاد با بیان اینکه در این راستا اقدامات لازم را برای اضافه شدن احجام مذکور به موافقت نامه طرح آبرسانی سقز با اعتبار مورد نیاز یک هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال در دست اقدام است.

وی با بیان اینکه متوسط نیاز آب مصرفی در سقز ۶۰۰ لیتر در ثانیه است، افزود: ۱۰۰ لیتر از تصفیه خانه شماره ۲ و مابقی هم از تصفیه خانه شماره یک تامین می شود.

معاون بهره برداری و توسعه شرکت آب و فاضلاب کوردستان گفت: برای رفع مشکل آب سقز، پروژه انتقال آب با اعتبار ۳۰۰ میلیارد ریال تعریف شده است و ساخت دو مخزن و اجرای خط جدید به جد پیگیری می شود.

 

وی اضافه کرد: هر ۲ تصفیه خانه سقز امکان تغذیه از سد چراغ ویس سقز را دارند و در صورت بهره برداری از خطوط انتقال و مخازن می توان از ظرفیت سد چراغ ویس بیشتر بهره گرفت.

 

ظرف یک ماه آینده مشکل بو و طعم آب شرب سقز باید برطرف شود

فرماندار سقز در خصوص اعتراض شهروندان مبنی بر بررسی علت بو و طعم آب، گفت: برطرف کردن مشکل بوی نامطبوع و طعم آب باید در اولویت اصلی مدیران مربوطه قرار گیرد، سرپرست جدید آب و فاضلاب و کارشناسان بهداشت سقز را برای بررسی موضوع فراخوانده شده اند.

 

وی با بیان اینکه از جریان نحوه کُلرسنجی، تامین و توزیع آب آشامیدنی بازدید کردیم، به شهروندان اطمینان خاطر می دهیم که تامین آب سالم و پایدار، دغدغه اصلی است و در این راستا، از هیچ کوششی دریغ نخواهد شد.

 

مرکز بهداشت می گوید آب سقز مشکل ندارد

رییس شبکه بهداشت و درمان سقز نیز در این ارتباط اظهار داشت: با توجه به آزمایشات انجام شده تا کنون از نظر باکتریولوژیکی که به صورت روزانه از نقاط مختلف شهر نمونه برداری انجام می شود و در آزمایشگاه مرکز بهداشت آزمایش می شود نمونه آلوده نداشته‌ایم.

 

دکتر پروین خسروپور اضافه کرد: همچنین کلرسنجی های انجام شده در ۱۰ مرکز شهری که به صورت روزانه چند مورد در هر مرکز انجام می گیرد، در رنج استاندارد بوده است.

وی دلیل طعم و بوی آب شرب سقز را کاهش میزان آب پشت سد های تامین کننده آب شرب شهر و احتمالا رشد جلبک برشمرد و افزود: امید است اداره مربوطه این معضل را برطرف کند.

دکتر خسروپور خطاب به شهروندان سقزی گفت: آب شهری طبق آزمایشات مرکز بهداشت آلوده نیست و از نظر بهداشتی هم مشکل ندارد.

 

یک کارشناس: آب شرب سقز مشکل دارد/ معیار سالم بودن آب شرب باید شفاف باشد

صحبت های مسئولان درخصوص آلوده نبودن آب شرب سقز در حالیست که برخی کارشناسان نسبت به این اظهارات تردید داشته و معتقدند: آب شرب سقز دارای مشکلاتی می باشد.

یک کارشناس مواد غذایی در این رابطه گفت: آب سقز به لحاظ املاح معدنی و وجود موادناخالص دارای مشکل می باشد، یکی دیگر از معیارهای آب سالم و بهداشتی رنگ و بوی آن بوده که آب سقز از این لحاظ دارای مشکل است.

وی افزود: معیار و ملاک بهداشت و آبفا برای آزمایش اب شرب معلوم و شفاف نیست، لذا نمی توان در مورد اظهارات آنان، نظر دقیقی داد ولی به هر جهت آب شرب سقز مناسب نبوده و باید اقدامات فوری برای ارتقای کیفیت آن صورت بگیرد.

شهروندان سقزی بدلیل طعم و بوی آب شرب شهری ناچار به چشمه های متعدد سطح یا اطراف شهر سقز روی آورده اند و بسیاری از چشمه ها در طول شبانه روز مملو از جمعیت است، امری که نشان از کژکارکرد در حل مشکل آب این شهر را دارد. شهرستانی که حوزه آبریز سالانه صدها میلیارد مترمکعب در سال می باشد، اما شهروندان آن برای تامین آب شرب سالم با مشکل و رنج مواجه می باشند.

*روزنامه نگار