سقزرووداو- “میزان سهمیه آب کردستان منطقی  و عادلانه نیست”، این جمله ای است که بارها از نمایندگان مجلس، مسئولان استانی و کارشناسان حوزه آب شنیده ایم و سایه آن بر سر استان سنگینی می کند.

آب از گذشته به کالایی استراتژیک، یکی از منابع مهم توسعه، رقابت های منطقه ای و یکی از عناصر موثر بر امنیت ملی کشورها مطرح بوده و این اهمیت در سال های اخیر به علت بحران های خشکسالی و زیست محیطی، رقابت های منطقه ای و بین کشورها و… به شدت افزایش یافته است.

شهرستان سقز یکی از حوزه های آبریز دریاچه ارومیه و تامین کننده آب سدهای لگزی و چراغویس است، اما هیچ وقت سهم عادلانه و متناسب با ظرفیت های خود از این آب را نداشته است.

ظرفیت های آبی سقز

میزان تولید آب در یک سال ابی در شهرستان سقز یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب می باشد.

همچنین دریاچه سد لگزی یا بوکان در حوزه شهرستان سقز قرار گرفته و تنها تاج سد در محدوده آذربایجان غربی قرار گرفته، ظرفیت این سد یک میلیارد متر مکعب آب است، که سالانه تنها ۳۰ میلیون متر مکعب آب به شهرستان سقز (۱۵ میلیون متر مکعب آشامیدنی و ۱۵ میلیون برای مصارف کشاورزی) تخصیص داده می شود.

سد مخزنی چراغ ویس نیز در فاصله ۱۷ کیلومتری شهر سقز بر روی رودخانه چم خان احداث شده، هدف از احداث این سد تامین آب شرب سالم و مناسب برای شهروندان، توسعه کشاورزی و ایجاد اشتغال مولد در این بخش، کمک به توسعه صنعتی، احیای منابع طبیعی و بهبود وضعیت زیست‌محیطی منطقه، توسعه گردشگری اعلام شده است.

ظرفیت این سد ۷۸ میلیون متر مکعب است که قرار بود به ترتیب  34، ۳۴ و ۱۰ میلیون متر مکعب آن برای مصارف آشامیدنی، کشاورزی و صنعتی درنظر گرفته شود.

نیمه کاره ماندن خط انتقال آب کشاورزی از سد چراغویس

خط انتقال آب کشاورزی از سد چراغویس به طول ۱۷ کیلومتر از چند سال پیش شروع در ۲ طرف جاده بانه شروع شده بود که از یک طرف زمین های پایین دست تا روستای مامشا را در بر می گرفت و طرف دیگر نیز قرار بود از پایین سد تا زمین های کمنتو را پوشش دهد. اما پس از پیشرفت حدود ۴۰ درصدی (کل پروژه) و ساخت بخشی از مخزن، متوقف مانده است و در ۲ سال گذشته اعتبارات خاصی به آن اختصاص داده نشد.

قرار بود براساس این طرح ۶۵۰۰ هکتار از زمین های کشاورزی تبدیل به آبی شوند که ضمن اشتغال زایی برای هزاران نفر، به توسعه کشاورزی و اقتصادی شهرستان و ایجاد طرح های گردشگری کمک نماید.

عدم اختصاص اعتبار توسط دولت به این پروژه در سال ۹۸

این مساله موجب واکنش رسانه ها و مسئولان شهرستانی شد و هیات هایی هم از کمیسیون کشاورزی مجلس به شهرستان سفر و قول مساعد برای پیگیری این پروژه ها را دادند، حال چند نفر از افراد مرتبط با این پروژه در تماس با خبرنگار ما اعلام نمودند در لایحه بودجه سال ۹۸ دولت، ردیف بودجه ای برای این پروژه درنظر گرفته نشده است، دلایل مختلفی از جمله عدم آبگیری کامل سد، کمبود اعتبارات، مخالفت ستاد احیای دریاچه ارومیه و… مطرح می شود که به نظر هیچ کدام نمی تواند قانع کننده باشد زیرا اجرای این طرح و اختصاص سهمی ۲۰ یا ۳۰ میلیون مترمعکب آب به زمین های کشاورزی سقز در مقایسه با میزان تولید آب در این حوزه رقم ناچیزی می باشد.

ضرورت پیگیری تخصیص  بودجه به طرح فوق و سهمیه عادلانه آب به سقز و کردستان

یکی از خواسته های اساسی و مشروع شهروندان سقزی، بهره مندی عادلانه از سهمیه آب تخصیصی برای مصارف کشاورزی و تولیدی است که باید وزارت نیرو و سازمان محیط زیست در سیاست های خود تجدیدنظر نموده، اختصاص سهم عادلانه آب می تواند نقش مهمی در محرومیت زدایی و حرکت به سوی توسعه، آبادانی، ایجاد اشتغال مولد، بهره برداری بهینه از ظرفیت های آب و خاک موجود داشته باشد.

با توجه به کم توجهی وزارت نیرو و سازمان مدیریت، در شرایط فعلی تنها پیگیری جدی نماینده سقز و بانه در مجلس و حمایت مسئولان مرتبط می تواند در اختصاص ردیف اعتبار به این طرح موثر باشد.