پرخاشگری در کودکان و راهکارهای کاهش و درمان آن

نویسنده: علی سلیمانی، مشاور
سقزرووداو- پرخاشگری در کودکان به معنای رفتاری است که شامل اقدامات خشونت آمیز، تهدید کننده، تحریک کننده و یا تنش آور است که توسط کودکان نشان داده می شود. این رفتارها ممکن است شامل جر و بحث، تهدیدها، تجاوز جسمی یا تجاوز عاطفی، تمسخر و تحقیر کردن دیگران، موقعیت های خشونت آمیز در بازی ها و فعالیت های گروهی و حتی استفاده از خشونت جسمی باشد.
پرخاشگری در کودکان می تواند بە دلایل مختلفی رخ دهد، از جملە تٲثیرات ژنتیکی، محیطی و روانی. عوامل محیطی مانند الگوهای تربیتی نادرست، تماشای برنامە ها و محتوای خشونت آمیز و تجربیات استرس زا می توانند نقش مهمی در بروز پرخاشگری داشتە باشند. همچنین، کودکان ممکن است بە دلیل عدم توانایی در بیان احساسات و نیازهای خود بە زبان مناسب، بە پرخاشگری متوسل شوند.
اهمیت تشخیص و مداخله زودهنگام در پرخاشگری کودکان بسیار مهم است، زیرا این رفتارها، در صورت عدم مداخله، ممکن است در دوران بزرگسالی ادامه یابند و به مشکلات رفتاری و اجتماعی بزرگتری منجر شوند.
در ادامە ی این نوشتار بە راە های تشخیص پرخاشگری در کودکان اشارە نمودە و راهکارهای کاهش و درمان آن را بیان خواهیم نمود :
* راه تشخیص پرخاشگری در کودکان
راه تشخیص پرخاشگری در کودکان میتواند یک فرآیند پیچیده باشد، زیرا رفتارهای پرخاشگرانه ممکن است با رفتارهای طبیعی کودکان تداخل داشته باشد. اما با توجه به موارد زیر، میتوانید به طور نسبی پرخاشگری در کودکان را تشخیص دهید:
۱. تکرار رفتارهای پرخاشگرانه:
اگر کودک به طور مداوم رفتارهایی مانند ضرب و شتم، تهدید یا تجاوز کلامی را انجام میدهد، احتمالاً دچار پرخاشگری است.
۲. عدم کنترل عاطفی:
کودکان پرخاشگر ممکن است دارای عدم توانایی در کنترل عاطفی باشند و به سرعت به خشم و خشونت نیرومندانه واکنش نشان دهند.
۳. نشانههای جسمی:
وجود آسیبهای جسمی ناشی از رفتارهای پرخاشگرانه میتواند نشانهای از پرخاشگری در کودکان باشد. این ممکن است شامل کبودیها، خراشها، شکستگیها و زخمها باشد.
۴. عدم احترام به حقوق دیگران:
کودکان پرخاشگر معمولاً به حقوق و مرزهای دیگران احترام نمیگذارند و از آنها سوءاستفاده میکنند.
۵. مشکلات در روابط اجتماعی:
کودکان پرخاشگر ممکن است دچار مشکلات در برقراری و حفظ روابط اجتماعی باشند و در برخورد با دیگران تهدید کننده و ترسناک به نظر بیایند.
* راهکارهای کاهش و درمان پرخاشگری کودکان
برای کاهش و بهبود پرخاشگری کودکان، میتوانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
▫️ایجاد محیط خانوادگی پشتیبانکننده:
ایجاد محیطی آرام و پشتیبان کننده در خانه میتواند به کاهش پرخاشگری کودکان کمک کند. این شامل ارائه حمایت و عشق و احترام، تعیین مرزها و قوانین مناسب و ارائه ساختار و تنظیمات مناسب است.
▫️آموزش مهارتهای ارتباطی و حل مسئله:
آموزش کودکان به مهارتهای ارتباطی مؤثر و حل مسئله میتواند به آنها کمک کند تا احساسات خود را به درستی بیان کنند و به جای استفاده از خشم و خشونت، راهکارهای سازندهتری را پیش بگیرند.
▫️تقویت خودکنترلی:
آموزش کودکان به کنترل عاطفی و تنظیم خشم و خشونت میتواند برای کاهش پرخاشگری موثر باشد. این شامل تمرینهای تنفس عمیق، تکنیکهای تمرکز و تمرینات مهارتهای خودکنترلی است.
▫️مدیریت استرس:
کودکان ممکن است به دلیل تنشها و استرسهای مختلف پرخاشگری را نشان دهند. آموزش مدیریت استرس به کودکان، مانند تمرینات آرامش داشتن، تکنیکهای تنفس و فعالیتهای آرامشبخش، میتواند به کاهش پرخاشگری کمک کند.
▫️محدودیت دسترسی به محتوای خشونتآمیز: محدودیت دسترسی کودکان به محتوای خشونتآمیز، از جمله فیلمها، بازیها و رسانهها، میتواند به کاهش رویش پرخاشگری در آنها کمک کند.
▫️همکاری با مدرسه و مشاوران:
همکاری با مدرسه و مشاوران میتواند در شناسایی و رسیدگی به مسائل رفتاری کودکان کمک کند. این شامل مشاوره فردی و خانوادگی، برنامههای تربیتی و رفتاری در مدرسه و هماهنگی با معلمان است.
▫️الگوی مثبت:
برای کاهش پرخاشگری در کودکان، ارائه الگوی مثبت و سازنده برای آنها بسیار مهم است. این شامل نشان دادن رفتارهای مناسب، حل مسئله به شیوه صحیح و ارائه پاسخهای آرام و مناسب در برابر خشم و خشونت است.
▪️ایجاد محیطی امن، حمایتی و آموزشی برای کودکان می تواند نقشی کلیدی و اساسی در کاهش پرخاشگری و پرورش رفتارهای مثبت داشتە باشد.
مهم است که در کاهش و بهبود پرخاشگری کودکان، صبور و پایدار باشید و برای آن وقت و توجه کافی اختصاص دهید. همچنین، در صورت لزوم، مشاوره و راهنمایی از متخصصان روانشناسی و مشاوره نیز دریافت کنید.