حزنی مُکریانی، فعال ترین و گمنام ترین روزنامه نگار تاریخ مطبوعات کوردستان/ توفیق رفیعی*

«گیو مکریانی» برادر ناتنی اوست. حُزنی مکریانی، پیش از انتشار کوردستان در حلب، هفته‌نامه‌ی کوردستان را با همفکری و همکاری محمد مهری (مفتی زاده) در سال ۱۹۱۷ میلادی در استانبول منتشر کرده است.

تاریخ مطبوعات کوردستان، نشان از آن دارد، سید حسین حُزنی مُکریانی، فعال‌ترین روزنامه‌نگار تاریخ مطبوعات کوردستان و درعین‌حال گمنام‌ترین آنهاست. او، مستقیم و غیرمستقیم، در غربت و در سه کشور سوریه، ترکیه و عراق و در عین آوارگی و دربه‌دری، در انتشار ۱۱ مطبوعه نقش‌آفرین بوده است. حجم بزرگی از کوشش مطبوعاتی که در تاریخ روزنامه‌نگاری کوردان کم‌مانند است. کوردستان (چاپ استانبول ۱۹۱۷)، آرارات، کوردستان، بوتان، چیای کُرمانج، دیار بکر و سوران (۱۹۲۵ چاپ حلب سوریه)، مجله‌ی زاری کرمانجی (۱۹۲۶ رواندز)، روزنامه‌ی «ژیان» (۱۹۳۴ سلیمانی)، مجله‌ی رووناکی (۱۹۳۵- ۱۹۳۶ هه‌ولیر) و مجله‌ی  «ده‌نگی گیتی تازه» (۱۹۴۳-۱۹۴۵ بغداد) ۱۱ نشریه‌ای هستند که حُزنی در عمر پُربار فرهنگی‌اش یا در آنها کارکرده و نوشته‌ها و گفتارهایش را منتشر کرده، یا خود رأساً آنها را منتشر کرده است.

فتاح شاکر در گفتاری با عنوان «داماوی مُکریان» – یکی از تخلص های حُزنی – نوشته: حُزنی، نشریاتش را علیه ترک‌ها، انگلیسی‌ها، روس‌ها و فرانسوی‌های متجاوز منتشر کرده است.
او با دو مستشرق نامدار قرن بیستم، ولادیمیر مینورسکی و واسیلی نیکیتن دیدار و مکاتبه داشته است و نوشته‌های این دو از تعامل با حُزنی، نشان از توانایی علمی او بوده است.

* روزنامه نگار و محقق

🆔 @saqqezrudaw