وجود ۴۶۹۴ صنف مزاحم در سقز؛ لزوم تهیه نقشه راه برای ساماندهی موضوع

اخیرا رئیس اداره صنعت سقز از شناسایی ۴۶۹۴ صنف مزاحم در این شهر خبر داده که مشکلاتی برای نظم شهری، بهداشت عمومی، وضعیت ترافیکی و کیفیت زندگی شهروندان در پی دارد. از این تعداد، تنها ۴۵۵ صنف در شهرک‌های صنعتی یا محدوده صنوف آلاینده مستقر بوده و ۴۱۳۹ مورد همچنان در سطح مناطق شهری پراکنده‌اند.
براساس این خبر، این وضعیت به معضلات جدی برای ساکنان محلاتی مانند استاد شیرازی، بلوار کوردستان، فخررازی، بهارستان و…. منجر شده است.

تحلیل وضعیت موجود
۱. نوع و پراکندگی صنوف مزاحم
عمده صنوف مزاحم شامل بنگاه‌های خودرو، مصنوعات فلزی و غیر فلزی، خدمات فنی خودرو و فروشندگان تجهیزات فنی ساختمان هستند.
این صنوف غالباً در خیابان ها و مناطق مسکونی و پرتردد شهری پراکنده‌اند که باعث آلودگی صوتی، بصری و ترافیکی شده‌اند.

۲. تأثیرات منفی صنوف مزاحم

– زیست‌محیطی:
نشت مواد ساختمانی و شیمیایی، زباله‌های صنعتی و آلودگی صوتی در محلات مسکونی.

– بصری و بهداشتی: نبود نمای شهری مناسب و عدم رعایت ضوابط بهداشتی.

– ترافیکی: توقف دوبل خودروها، بارگیری و تخلیه در معابر، افزایش تصادفات و کندی ترافیک.

– اجتماعی و روانی: کاهش احساس آرامش روانی ساکنین، افت ارزش ملک در این مناطق، ایجاد مزاحمت برای بیماران و بچه ها.

چالش‌ها و موانع ساماندهی صنوف آلاینده

– نبود زیرساخت و اعتبارات و سرمایه گذاری کافی برای ایجاد شهرک های جدید

– مقاومت صنوف به دلیل هزینه بالای جابه‌جایی و کاهش مشتریان

– کمبود نظارت و اجرای ضعیف قوانین شهری.
عدم مشوق‌های لازم برای ترغیب صنوف به جابه‌جایی.

راهکارهای پیشنهادی
۱. توسعه و تجهیز شهرک‌های صنفی
ایجاد و توسعه شهرک‌های صنفی استاندارد با امکانات کامل (زیرساخت، حمل‌ونقل، پارکینگ، خدمات رفاهی) در خوشه های خدمات خودرویی، خوشه فلزات، و غیره.

۲. مشوق‌ها و حمایت‌های دولتی
ارائه تسهیلات مالی و وام‌های کم‌بهره برای جابه‌جایی و راه‌اندازی مجدد صنوف در مناطق جدید.
معافیت‌های مالیاتی موقت برای صنوفی که به شهرک‌های صنفی منتقل می‌شوند.

۳. اقدامات حقوقی و نظارتی
وضع و اجرای قوانین بازدارنده برای جلوگیری از ادامه فعالیت صنوف مزاحم در بافت شهری.
تدوین جدول زمان‌بندی الزام‌آور برای تخلیه تدریجی مناطق مسکونی از صنوف آلاینده.

۴. مشارکت‌جویی و آموزش
برگزاری جلسات توجیهی و مشاوره‌ای برای صاحبان صنوف جهت تبیین مزایای جابه‌جایی.
مشارکت اتاق اصناف، شهرداری و جامعه مدنی برای ایجاد اجماع اجتماعی در خصوص ضرورت ساماندهی.

۵. برنامه‌ریزی فضایی و ترافیکی شهری
بازنگری در طرح تفصیلی شهر سقز با لحاظ کردن جداسازی کاربری‌های آلاینده.
بهبود وضعیت ترافیکی از طریق ممنوعیت فعالیت صنوف خاص در ساعات اوج تردد.

۶. حل مشکلات شهرک های صنوف مزاحم فعلی

۷.تشکیل کمیته هماهنگی و سرمایه گذاری
تشکیل کمیته مشترک بین اداراتی نظیر شهرداری، صمت، جهادکشاورزی، فرمانداری و اصناف برای امکان سنجی، برنامه ریزی و جذب سرمایه گذار جهت ساخت شهرک های صنوف مزاحم جدید و تسهیلگری در این حوزه.

نتیجه‌گیری
وجود بیش از ۴ هزار صنف مزاحم در سطح شهر سقز، آسیلی برای کیفیت زندگی، سلامت محیط‌زیست و ساختار شهری است. ساماندهی این صنوف باید با رویکردی تلفیقی از توسعه زیرساخت، حمایت مالی، تسهیلگری، برخورد قانونی و مشارکت مردمی صورت گیرد. در صورت تحقق این رویکرد، می‌توان سقز را به شهری زیست‌پذیرتر، با چهره‌ای منسجم‌تر و اقتصادی پویاتر تبدیل کرد.