نقد و بررسی کاوش‌ها و حفاظت از محوطه باستانی زیویه
لید خبر:
نویسنده: حمید امان الهی، دانشجوی دکتری، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران؛ کارشناس وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی
دژ زیویه یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین محوطه‌های باستانی در شمال‌غرب ایران به شمار می‌آید. این محوطه تاریخی در ۵۵ کیلومتری جنوب‌شرقی شهرستان سقز در کردستان واقع‌شده و به شماره ۷۶۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت‌شده است.
بررسی‌ها و کاوش‌های صورت گرفته در این مکان طی هفتادسال اخیر، نیازمند نقد و ارزیابی دقیق است. به‌طور کلی، این اثر بی‌نظیر به‌عنوان یک محوطه مهم مانایی، در طول هفت دهه گذشته به دلایل مختلف مورد غفلت قرار گرفته است. از سوی دیگر، زیویه و آثار آن چالش‌های متعددی را برای باستان‌شناسان و پژوهشگران تاریخ و هنر ایجاد کرده است؛ از جمله اینکه چگونه می‌توان این محوطه را به‌درستی معرفی و حفظ کرد و چطور می‌توان آن را برای نسل‌های آینده نگهداری نمود. این موضوع ضرورت نوشتن درباره زیویه را دوچندان می‌کند تا شاید بتوان مسئولین را به اهمیت پژوهش و حفاظت از این اثر ارزشمند متوجه ساخت. با هدف شناسایی مشکلات و بی‌توجهی‌ها، این مقاله ضمن معرفی اهمیت و جایگاه دژ زیویه، نگاهی به تاریخچه کشف و شهرت جهانی این محوطه از سال ۱۳۲۵ تا ۱۳۸۸ خواهد داشت. در این راستا، پیشینه تاریخی منطقه و دژ زیویه، فعالیت‌های پژوهشی انجام شده، وضعیت حفاری‌های تجاری قبل از انقلاب (از سال ۱۳۲۵ تا ۱۳۴۲)، فعالیت‌های پژوهشی-حفاظتی هیئت معتمدی/لک‌پور (از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۸۲) و اقدامات انجام شده در زمان تصدی مسئولیتم بر پایگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری (از آبان ۱۳۸۶ تا تیرماه ۱۳۸۸) مورد بررسی قرار خواهد گرفت….
ـ متن کامل این مقاله علمی – پژوهشی در لینک های زیر قابل دریافت می باشد.
https://sanad.iau.ir/Journal/peb/Article/1206765
