سقزرووداو: معدن طلای قلقله سقز که حدود ۲ سال پیش توسط مقامات کشوری و استانی کلنگ زنی شد تاکنون نتوانسته مجوز محیط زیست را اخذ کند و بلاتکلیف مانده است.

دی ماه سال ۹۶ بود که معدن طلای قلقله سقز با ذخیره ۱۰٫۲۹ میلیون تن کانسنگ با عیار ۱٫۱۸ کلنگ زنی شد اما بدلیل مشکلات و تبعات زیست محیطی ناشی از آن نتوانسته است آغاز به کار کند.

عملیات اجرایی این معدن به شرکت شستا واگذار شده، به عقیده کارشناسان، اگر تدابیر علمی و واقعی اندیشیده نشود موارد زیست محیطی آن می تواند برای مردم منطقه مشکلاتی ایجاد نموده و آب شرب شهر سقز و ۷۰ روستای اطراف را آلوده کند، لذا این مسائل نگرانی هایی را برای فعالان زیست محیطی ایجاد کرده و به همین دلیل تاکنون مجوز آغاز به کار معدن از سوی سازمان حفاظت محیط زیست صادر نشده است.

به گفته فعالان زیست محیطی، چشمه هایی در مسیر معدن طلای قلقله سقز وجود دارد که به سد چراغ ویس ختم می شود و از این طریق مواد خطرآفرین آرسنیک و جیوه، منبع تامین آب شرب شهر سقز را آلوده می کند.

براساس گزارش رسانه ها و با وجود اینکه سرمایه گذاران این طرح به مردم و مسئولان استان اطمینان می‌دهند که تمامی تدابیر لازم در ارتباط با نحوه استحصال طلا سقز انجام شده و جای نگرانی نیست و به تعهدات داده شده هم در طول اجرای طرح عمل می شود؛ اما نکته حائز اهمیت دیگر این است که تصفیه خانه آب شهر سقز امکانات لازم برای حذف آلاینده های شیمیایی و فلزات سنگین را ندارد و در صورت آلوده شدن آب سد چراغ ویس منبع جایگزینی برای تامین آب شرب این شهر وجود ندارد و به همین دلیل مسئولان و مردم استان نگرانی های زیادی در ارتباط با اجرا شدن طرح طلای قلقله سقز را دارند.

جلسه ای ویژه در استانداری کوردستان

در همین راستا امروز سه شنبه جلسه ای برای بررسی بیشتر نکات محیط زیستی طرح طلای سقز در استانداری کوردستان با حضور استاندار و معاونین، مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری صدر تامین و جمع دیگری از مسئولان استان تشکیل شده، تا ابعاد مختلف این قضیه بررسی شود، جلسه ای که مطالب مختلف، جنجالی و کاملاً متناقض در آن مطرح شده است.

ملاحظات زیست محیطی طلای سقز ظرف ۲۰ روز آیندە پایان یابد

استاندار کوردستان تاکید کرد مجموعە ملاحظات زیست محیطی مربوط بە طلای قلقلە سقز تا ۲۰ آیندە نهایی و بە اتمام برسد

بهمن مرادنیا در جلسه بررسی وضعیت طلای سقز با بررسی مسائل زیست محیطی این طرح گفت: اواخر سال ۹۶ کلنگ این طرح توسط وزیر وقت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به زمین زده شده است که متاسفانه از آن هنگام زمان زیادی سپری شده است.

وی با بیان اینکه به گفته مجری طرح تاکنون ۲۰۰ میلیارد تومان در این طرح هزینه شده و اگر زمان کمتر می شد این هزینه ها بطور چشمگیری کاهش می یافت، افزود: زمان بر بودن صدور مجوزها علاوه بر افزایش هزینه به سرمایه گذار نیز ضربه می زند.

مرادنیا با عذرخواهی از سرمایه گذاران طلای سقز بابت زمان بر شدن صدور مجوزهای لازم جهت اقدامات اجرایی گفت: سازمان محیط زیست باید ظرف مدت زمان ۲۰ روز  باید تمامی ملاحظات زیست محیطی خود را نهایی و بە اتمام برساند.
استاندار کوردستان با اشارە بە اینکە دستگاه های اجرایی مرتبط با طلای سقز در خصوص سلامت مردم حساس هستند و از از این جهت قابل تقدیراند گفت: هیچکس بە دنبال تهدید سلامت مردم نیست و سرمایە گذاران این طرح نیز از فرزندان همین کشور هستند.

وی افزود: اجرا و به ثمر رسیدن طلای سقز منافع استانی و ملی فراوان در پی دارد و می تواند اقدامی مهم در ایجاد اشتغال در منطقه باشد.

تجربه های ناخوشایند محیط زیستی 

با این حال مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان کوردستان هم در این نشست اظهار داشت: نگرانی محیط زیست در تامین آب شرب سالم برای شهروندان به این دلیل است که تجربه های ناخوشایندی که در سطح کشور در این زمینه بوده لذا نباید دوباره تکرار شود؛ در استان هایی مانند مرکزی، کرمان، یزد صنایعی ایجاد شد که مخاطرات بسیاری برای مردم آن مناطق به وجود آورد.

فریبا رضایی با یادآوری مشکلات زیست محیطی معدن طلای ساریگونی قروه گفت: با اجرای طرح معدن طلای قلقله سقز نمی خواهیم مشکلات گذشته تکرار شود مانند معدن طلای قروه، که البته امروز به لحاظ زیست محیطی نسبتا قابل قبول است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست کوردستان اظهار داشت: در کارگروه ارزیابی مجوزهای زیست محیطی سازمان محیط زیست کشور مورخ ۲۱ اردیبهشت توضیحات مشاور در ارتباط با سد باطله قانع کننده نبود و مورد تایید قرار نگرفت.

فریبا رضائی افزود: مقرر شد ارزیابی ریسک و پیوست سلامت که الزام وزارت‌های نیرو و بهداشت است، تهیه شود چراکه این ۲ مورد برای طرح مجدد موضوع ضرورت دارد.

البته وی علیرغم موارد فوق و در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه ایرادات گرفته شده به این طرح خیلی اساسی نیست، گفت: به عنوان مدیریت محیط زیست استان از این طرح دفاع می‌کنیم و در این رابطه هم کاملاً صریح نظر استان را به سازمان اعلام کردیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست کوردستان افزود: در خصوص منبع آب جایگزین سد چراغ ویس مطرح شده که برای مجری طرح این مورد امکان پذیر نیست.

منابع آبی تعدادی از روستاهای کوردستان به آرسنیک آلوده است

مختار رستمی، رئیس کنترل کیفیت شرکت آب و فاضلاب روستای کوردستان هم در این جلسه اعلام کرد که هم اکنون  منابع آبی تعدادی از روستاهای استان آلوده به آرسنیک و تعداد دیگری از فلزات سنگین هستند و به مرور زمان هم غلظت آن در حال افزایش است.

او ادامه داد: از سال ۷۶ در حال رصد آرسنیک و نیترات در منابع آبی استان کوردستان هستیم که محرز شده حتی منابع آب در یکی از شهرهای استان (بانه) به آرسنیک آلوده است.

معدن طلای قلقله مخاطره ای برای کیفیت آب چراغویس/ تصفیه خانه سقز امکان حذف آلاینده های شیمیایی ندارد

معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب شهری کوردستان هم در این جلسه گفت: نیاز آبی شهر سقز که جمعیت بیش از ۱۷۶ هزار نفر را دارد ۱۳.۸ میلیون مترمکعب است که براساس مطالعات انجام شده برای افق ۱۴۲۵ حدود ۳۱.۵ میلیون مترمکعب است.

محمد فرهاد اضافه کرد: به همین دلیل طرح ساخت سد چراغ ویس در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت و اکنون ۲ سال است که وارد مدار بهره برداری شده است.

وی با اشاره به اینکه معدن طلای قلقله به عنوان مخاطره برای بحث کیفی سد چراغ ویس مطرح است، افزود: در تصفیه خانه آب موجود و هم چنین واحد در حال ساخت شهر سقز امکان حذف آلاینده های شیمیایی و فلزات سنگین وجود ندارد.

معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب شهری کوردستان گفت: اگر مشکلی پیش بیاید امکان منبع جایگزینی برای تامین آب شرب این شهر و حدود ۷۰ روستای زیرپوشش آن وجود ندارد.

فرهاد یادآور شد: پیشنهاد می شود مطالعات موردنیاز بهره بردار این معدن به گونه‌ای باشد که حداقل ریسک ممکن را داشته باشید.

طرح طلای سقز نیاز به پیوست سلامت ندارد؟!

اما در این سوی ماجرا، مدیرعامل شرکت طلای کوردستان در این جلسه اظهار داشت: استحصال طلا نیاز به مطالعات زیست محیطی دارد که سال ۹۶ این کار انجام و به سازمان محیط زیست ارسال شد.

محمود قادرمرزی افزود: ۱۹ اردیبهشت سال ۹۷ در کمیته ماده ۲، تغییر تکنولوژی از هیپ به تانک مطرح شد که طراحی کارخانه بر همین اساس گرفته و ۷۰۰ میلیارد ریال برای سرمایه گذار هزینه دربردارد.

وی اضافه کرد: انتقال سمندر خالدار کردستانی، تهیه گزارش فنی سد باطله و تاییدیه وزارت نیرو بر عدم تاثیرپذیری طرح بر سد چراغ ویس از دیگر موارد خواسته شده بود.

مدیرعامل شرکت طلای کوردستان افزود: انتقال سمندر خالدار هم انجام شده و محیط زیست استان هم تایید کرده و تهیه گزارش فنی سد باطله هم در انتظار تاییدیه وزارت نیرو است.

قادرمرزی در ارتباط با پیوست سلامت این طرح گفت: دانشگاه علوم پزشکی استان به طور مکتوب اعلام کردند برای این طرح نیاز به پیوست سلامت نیست چراکه مشمول آن نمی‌شود.

مطالبه شهروندان: شفاف سازی، استفاده از نظرات نهادهای مدنی و دانشگاهی در مطالعات زیست محیطی

جار و جنجال ها در جلسات اداری بر سر معدن طلای سقز بعنوان یکی از معادن بزرگ طلای ایران و حتی جهان در حالیست که اطلاع رسانی و شفاف سازی خاصی تاکنون درخصوص ابعاد مثبت یا منفی بهره برداری از این گنج عظیم صورت نگرفته است.

مردم منطقه انتظار دارند در بهره برداری از این طرح ملاحظات زیست محیطی، سلامت و بهداشت مردم کاملاً رعایت شود و این مساله فارغ از فشارهای اداری، جناحی و سیاسی مورد توجه قرار بگیرد و در کنار دستگاه های اداری، نهادهای مدنی و دانشگاه ها هم ارزیابی مستقل و تخصصی از پیامدهای زیست محیطی و بهداشتی این معدن را داشته باشند و گزارش آن شفاف به رسانه ها و مردم شهرستان سقز اعلام شود.

امیدواریم باز هم سقز مظلوم واقع نشود

نکته بعدی هم که مطالبه به حق و قانونی مردم است میزان سهم این معدن برای توسعه شهرستان سقز، ایجاد اشتغال و احداث کارخانجات فرآوری می باشد که باید مورد توجه جدی قرار بگیرد و مثل سایر موارد از جمله: بهره برداری بسیار پایین از سد لگزی، تعطیلی چندین ساله بازارچه مرزی سیف، منفک کردن آثار تاریخی از محدوده سقز، حذف نام سقز از طرح مطالعاتی منطقه آزاد تجاری- صنعتی، عدم ایجاد منطقه ویژه اقتصادی و مقاومت مسئولان استانی در برابر این طرح مولد توسعه و…. این شهرستان مظلوم و بی پناه واقع نشود.

حال باید دید که سهم مردم سقز از معدن طلای قلقله که تولید و برداشت ۱۷ تا ۳۵ تن طلای خالص برای آن پیش بینی شده است، چیست؟!