برگزاری وبینار بازنمایی زن در شعر شیرکو بیکس// دمکراسی و آزادی بدون حضور زنان معنا ندارد

در ابتدای این وبینار این جامعه شناس به معرفی بیوگرافی شیرکو بیکس پرداخت و گفت: شیرکو از شاعران نامدار است که بیش از ۴۰ اثر ادبی را در طول ۵۵ سال(۱۹۴۰-۲۰۱۳م) حیات ادبی خویش تقدیم جامعه کرده است، شعر او شرح داستان زندگی اجتماعی و رنج زیستن در جامعه زمان خویش است.

دکتر محمدزاده با اشاره به اینکه شیرکو بیکس  یکی از شاعران معاصر کورد با چهره ای جهانی است که حوادث، تغییر و تحولات اجتماعی و سیاسی در آثارش نقشی پررنگ دارد، یادآور شد: او شاعری است دردمند و متعهد با تولید انبوه که بخشی از شعرهایش به زبان‌های مختلفی ترجمه‌شده و خوانندگان وسیعی در عرصه گیتی دارد.

عضو علمی دانشگاه پیام نور کوردستان افزود: با بیان اینکه شیرکو در اشعار خود به موضوعات مختلفی پرداخته است، گفت: یکی از این موضوعات “زن و مسئله زنان” است که از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.

این استاد دانشگاه به بیان شیوه و روش تحقیق علمی خود پرداخت و گفت: جامعه آماری تحقیق شامل مجموعه دواوین شاعر در ۸ جلد چاپ ۲۰۰۹ است که برای اطمینان از درک درست محتوی ۲ جلد کتاب “خاطرات شیرکو” و کتاب “۹۵۵ دقیقه مصاحبه با شیرکو” نیز بررسی‌شده است.

وی عنوان کرد: محتوی آثار نشان می­دهند که زن یکی از موضوعات پایدار در شعر این شاعر است. در آثار شاعر زن در ۷ مقوله و به ‌عنوان: مادر، همسر، معشوق، رفیق، انقلابی، مسئله اجتماعی  و انسان بازنمایی شده است، در عین حال شعر و زبان او سرشار از احساس زیبایی و درعین‌حال درد و رنج زنان است.

این جامعه شناس با بیان اینکه، زن در اشعار شیرکو در نقش‌ها و اشکال مختلفی بازتاب یافته است که در کل قابل‌تقسیم به ۲ بخش نقش‌های سنتی و مدرن است، تشریح کرد:  در بخش سنتی یعنی زن به‌عنوان یار و زن به‌عنوان مادر در همان نقش­های عاطفی و خانوادگی سابق منتهی در قالبی نو بیان‌شده است. اما در بخش دیگر زن دارای چهره دیگری بوده که دنبال حق طلبی، آزادی، حقوق شهروندی و اجتماعی و… است.

دکتر محمدزاده با بیان اینکه تصویر زن از نگاه شاعر در تمام موارد مثبت و انسانی است، خاطرنشان ساخت: او یکی از وظایف هنر را جهت‌گیری نسبت به ‌حق زنان تعریف می‌کند و در عین حال معتقد بوده که جایگاه زن، شاخصی از روند یک جامعه است.

این استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود گفت: شیرکو در طول حیات خویش یکی از مدافعان حقوق زن بوده است، زن یکی از سوژه­های جاویدان شعر اوست و چند دیوان را به‌طور اخص  و “هم‌اکنون دختری میهن من است” و “زن و باران” را به مسئله و مشکل اجتماعی زن اختصاص داده است.

محمدزاده به مقدمه کتاب گردنبند اشاره و گفت: شاعر می‌نویسد:”گردنبند کتاب زن است. کتاب دنیای خاکستری و سرشار از رنج و درد و فریاد آنان است،چه در این سرزمین و چه در خاورمیانه تاریک”. همچنین کتاب شعر “خودم.. آنگاه‌ که پرنده هستم” را به مادرش تقدیم کرده است. به طور کلی تصویر زن در آثار او  متنوع و درعین‌حال متغیر بوده است. یعنی در طول بیش از ۵۵ سال تولید ادبی و خلق بیش از ۴۰ اثر شعری، تصویر زن  در این آثار نه‌تنها حذف نشده است بلکه پررنگ هم شده است. این شاعر در سال ۲۰۱۳ فوت نمود و طبق وصیت خویش آرامگاه اودر پارک آزادی سلیمانیه جایی گرفت.

دکتر محمدزاده در پایان یادآور شد: شیرکو وضعیت و جایگاه زن را به‌عنوان یک شاخص توسعه اجتماعی و سیاسی مدنظر قرار می‌دهد و می‌گوید در جامعه‌ای که زن آزاد نباشد و حق انتخاب نداشته باشد در آن جامعه نه آزادی هست و نه عدالت، نه جامعه مدنی وجود دارد و نه دمکراسی.

گزارش از: فردین مصطفایی، روزنامه نگار