حاشیه چه‌م سقز؛ هدررفت فرصت طلایی توسعه در سایه وعده‌های بی‌عمل
سقزرووداو- حاشیه رودخانه یا همان چه‌م سقز سال‌هاست به عنوان یکی از ارزشمندترین منابع طبیعی و شهری این منطقه برای تبدیل به سایت ویژه توریستی مطرح است.
از اوایل دهه ۱۳۸۰ تاکنون، بارها طرح‌های گوناگون برای ساماندهی و تبدیل این محدوده به یک مجموعه گردشگری، تجاری و تفریحی در محافل مختلف شهری مطرح شده است. اما با وجود گذشت بیش از ۲ دهه، این پتانسیل و ظرفیت بالقوه، همچنان بدون برنامه و اقدام عملی رها شده است.
ظرفیت‌های بالقوه چه‌م سقز
موقعیت جغرافیایی مناسب در قلب شهر سقز، در کنار طبیعتی بکر و چشم‌اندازهای زیبا، وجود مجموعه پارک های تفریحی در کنار آن، امکان استفاده از حقابه سد چراغویس برای حوضچه های آب آن در طول سال، امکان ایجاد دریاچه مصنوعی و… از جمله ظرفیت های این محدوده می باشد.
تجربه موفق سایر سهرها
با برنامه ریزی مناسب، سرمایه گذاری و اقدامات عمرانی این چه‌م ظرفیت تبدیل شدن به یک قطب گردشگری منطقه‌ای، همانند تجربه موفق شهرهایی چون مراغه در آذربایجان شرقی یا دهوک در اقلیم کوردستان را دارد تا نقش‌آفرینی مستقیم در رونق اقتصادی و ارتباطات اجتماعی از طریق جذب توریست، ایجاد اشتغال و توسعه صنایع خدماتی به دنبال داشته باشد.
در بسیاری از شهرها، طرح‌های ساماندهی مشابه باعث دگرگونی چهره شهری شده است. ایجاد مجتمع‌های تفریحی و گردشگری در حاشیه رودخانه‌ها یا دریاچه‌های مصنوعی، علاوه بر زیباسازی شهر، زمینه‌ساز تحرک اقتصادی و افزایش تعاملات اجتماعی بوده است. در حالی که سقز با وجود برخورداری از ظرفیت‌های مشابه، همچنان از این روند عقب مانده است.
مشکل کجاست؟
بی برنامگی و بی مدیریتی: بی برنامگی، نبود چشم انداز بلندمدت، عدم ریسک پذیری مدیران و… باعث شده هر پروژه‌ای نیمه‌کاره رها شود.
وعده‌های تکراری: از سال ۱۳۸۰ تاکنون، شوراها، شهرداران و حتی استانداران بارها وعده اجرای این طرح‌ها را داده‌اند، اما هیچ اقدام ملموسی انجام نشده است.
نگاه کوتاه‌مدت: اغلب اقدامات در حد خاکبرداری یا کارهای نمایشی باقی مانده و به پروژه‌ای منسجم و پایدار منجر نشده است.
پیامدهای بی‌توجهی
– از دست رفتن فرصت‌های اقتصادی و گردشگری
– محرومیت شهروندان از داشتن یک مجموعه تفریحی و فضای عمومی استاندارد
– کاهش جذابیت شهری در مقایسه با شهرهای هم‌تراز منطقه
راهکارهای پیشنهادی
۱. تدوین یک طرح جامع توریستی- تجاری برای ساماندهی چه‌م سقز با مشارکت متخصصان و صاحب‌نظران
2. جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و ایجاد بسترهای قانونی و حمایتی برای آنان.
3. پرهیز از وعده‌های بی‌پشتوانه و الزام مدیران شهری به ارائه گزارش شفاف از روند پیشرفت پروژه‌ها.
4. مشارکت مردم و نهادهای اقتصادی و متخصصان در تصمیم‌گیری‌ها برای ایجاد حس مالکیت جمعی نسبت به این پروژه.
در پایان باید گفت امروز حاشیه چه‌م سقز بیش از هر زمان دیگری نیازمند نگاه کارشناسی و مدیریت پایدار است. اگرچه در سال‌جاری عملیات خاکبرداری آن شروع شده بین آن می رود که مجددا به فراموشی سپرده شود و برای چند سال دیگر رها شود. بی‌عملی در این حوزه تنها به معنای هدر دادن زمان نیست، بلکه از دست دادن سرمایه‌ای ارزشمند است که می‌تواند آینده سقز را متحول یا با ابهام مواجه نماید.
