زیر سایه ۲ سد؛ کمبود آب شرب در سقز ادامه دارد

این موضوع در نگاه نخست متناقض به‌نظر می‌رسد، اما بررسی‌های دقیق‌تر نشان می‌دهد که مشکل اصلی نه در کمبود منابع آبی، بلکه در ضعف های زیرساختی، مدیریتی و نبود تاب‌آوری سیستم تأمین و توزیع آب نهفته است.

دلایل اصلی بحران آب در سقز

۱. فرسودگی زیرساخت‌ها و تجهیزات شبکه آبرسانی در بسیاری از نقاط شهر و روستاهای اطراف دچار فرسودگی شدید شده است. ترکیدگی لوله‌ها، نشت آب و هدررفت آن در مسیر انتقال، منجر به کاهش قابل توجه حجم آبی می‌شود که باید به مصرف‌کننده نهایی برسد.

۲. نبود تجهیزات پشتیبان و مدیریت بحران
در شرایط قطع برق یا افت فشار، نبود ژنراتورهای برق اضطراری و موتورهای پشتیبان، سبب اختلال کامل در سیستم پمپاژ و توزیع آب می‌شود. ضعف در پیش‌بینی شرایط اضطراری، نبود سناریوهای بحران و عدم تمرین‌های میدانی باعث تشدید بحران در مواقع حساس شده است کمبود آب در مناطق مختلف شهر سقز در روزهای اخیر بیشتر ناشی از این مسأله می باشد.

۳. استفاده نادرست از آب شرب
در برخی مناطق، از آب شرب شهری برای مصارف غیرضروری مانند آبیاری باغچه‌ها، شستن فرش و خودرو یا حتی کشاورزی در حومه شهر استفاده می‌شود. این الگوی نادرست مصرف به هدررفت قابل توجه منابع ارزشمند منجر شده و تعادل شبکه توزیع را مختل می‌کند.

۴. کم‌توجهی به نیازهای روستاها
مجتمع‌های آبرسانی روستایی مانند باغلوجه، خورخوره و اوباتو همچنان از تأمین پایدار آب محروم‌اند. نبود بودجه کافی برای تکمیل زیرساخت‌ها، موجب وابستگی بیش‌از‌حد این روستاها به منابع محدود شده و تنش آبی را در آن‌ها به اوج رسانده است.

راهکارهای پیشنهادی

۱. بهبود زیرساخت و نوسازی شبکه آبرسانی
افزایش اعتبارات بخش آب، تعویض لوله‌های فرسوده، نصب کنتورهای هوشمند و اجرای طرح‌های کاهش نشت در اولویت قرار گیرد.

۲. تأمین تجهیزات پشتیبان در شرایط بحران
خرید ژنراتورهای اضطراری و موتورهای برقی برای ایستگاه‌های پمپاژ و تأسیسات اصلی توزیع ضروری است.

۳. اصلاح الگوی مصرف توسط شهروندان
اجرای کمپین‌های آگاهی‌بخشی برای مصرف بهینه، پرهیز از اسراف و استفاده‌ نکردن از آب شرب برای مصارف غیرضروری باید در دستور کار همه شهروندان و نهادها قرار گیرد.

۴. تأمین بودجه برای راه‌اندازی طرح‌های نیمه‌تمام روستایی

با تخصیص اعتبار و تجهیز مجتمع‌های روستایی به سامانه‌های پایدار آبرسانی، بار فشاری بر منابع آب شهری کاهش خواهد یافت.

۵. خرید ماشین‌آلات ویژه برای آبرسانی به مناطق بحرانی
تهیه تانکرهای سیار و خودروهای ویژه آبرسانی برای مواقع اضطراری در روستاهای دچار تنش آبی، یک ضرورت فوری است.

۶. تامین برق تصفیه خانه آب از ۲ خط:
قطع برق تصفیه خانه باعث توقف روند پمپاژ آب می شود لذا نسبت به وصل برق تصفیه خانه از ۲ خط مختلف اقدام شود تا در صورت قطعی یک خط، از خط جایگزین برق آن تامین شود.

نتیجه
بحران آب در سقز، برخلاف تصور عمومی، بیشتر ناشی از ضعف‌های مدیریتی و زیرساختی است تا کمبود منابع. حل این بحران مستلزم نگاهی جامع، عزم جدی نهادهای مسئول، اختصاص فوری اعتبارات، مشارکت فعال شهروندان و توجه به اصول صرفه جویی، برنامه‌ریزی اصولی بر مبنای تاب‌آوری و آینده‌نگری است.