در این میان نقد های بسیاری مطرح می شود که صرفا به بهانه این روز مسئولان شهروندان دارای معلولیت را پیدا و با سخنرانی های پرطمطراقشان آنان را از فرش به عرش برده و در دیگر روز های سال از عرش به فرش می کشانند. طبیعتا نقد مطرح شده می تواند بخش های مختلف از جمله سازمان های مردم نهاد فعال در این عرصه و رسانه ها را نیز دربرگیرد که صد البته چالش نه متوجه سوم دسامبر به خودی خود است بلکه متوجه عدم شناخت صحیح و عدم استفاده منطقی از کارکرد های چنین مناسبتی است.
در یادداشت پیش رو، صرفا نقش رسانه های فعال شهرستان سقز در پیشبرد حقوق افراد دارای معلولیت مورد واکاوی قرار می گیرد. ناگفته پیدا است که مقصود رسانه های مستقل بوده و اگر جز آن باشد، نام رسانه به آن تعلق نمی گیرد.
بی شک در شهرستان سقز به جهت فقدان شبکه رادیو تلویزیونی مستقل، نشریات و کانال های خبری مجازی نقش اصلی را به عنوان رکن چهارم دمکراسی ایفا می کنند. از این طریق است که خبرنگاران دست به انعکاس مشکلات شهروندان زده و به تحلیل مسائل می پردازند.
خبر گزاری های محلی در سالی که گذشت؛ بعضا یادداشت ها و گزارش های ارزشمندی در بیان مشکلات شهروندان دارای معلولیت منتشر کردند. ارزش این امر زمانی روشن می شود که بدانیم انتشار چنین مطالبی خارج از روز های مناسبتی هم بوده و معطوف به مناسبت های خاص نیستند. قطعا این مهم بر تحولات در اداره بهزیستی شهرستان که در آستانه روز جهانی افراد دارای معلولیت به وقوع پیوست، اثرگذار بوده و همین امر نقش مهم رسانه ها در سقز را آشکار می سازد. نکته حائز اهمیت دیگر در مقایسه با گذشته رسانه ها کوشیده اند؛ ادبیات حوزه معلولیت را مطابق با رویکرد های نوین استفاده کنند و از بیان واژه های کلیشه ای بپرهیزند. همچنین لازم به تاکید است خبر گزاری های محلی تا حدود زیادی نقش موثری در تحقق آزادی بیان افراد دارای معلولیت ایفا کرده اند.
از این رو، می توان گفت: در مجموع نقش خبر گزاری های محلی در خصوص پیشبرد حقوق افراد دارای معلولیت مثبت ارزیابی می شود. لکن همچنان نیاز به تولید محتوای بیشتر جهت آگاهی بخشی و فرهنگ سازی و اجرایی شدن قوانین و مقررات احساس می شود.
آگاهی بخشی و فرهنگ سازی در جامعه نسبت به شناخت معلولیت و نحوه تعامل با این بخش از جامعه، موضوعی است که ماده ۸ کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت آن را مورد توجه قرار داده و بر ضرورت نقش فعال رسانه ها در این عرصه تاکید دارد. تا سوم دسامبر دیگری انتظار می رود که سازمان های مردم نهاد و فعالان حوزه افراد دارای معلولیت خود بیش از پیش با رسانه ها همکاری کرده و از ظرفیت آنان به خوبی در جهت پیشبرد و ترویج حقوق افراد دارای معلولیت بهره گیرند. همچنین از رسانه ها انتظار می رود در کلیشه زدایی در ارتباط با معلولیت و افراد دارای معلولیت بیش از پیش بکوشند؛ رویکرد حقوق بشری در مقایسه با رویکرد های سنتی به معلولیت را دنبال کنند؛ ادبیات صحیح را ترویج دهند؛ ضمن تاکید بر واقعیات موجود، پیشرفت ها و دستاورد ها را منعکس سازند و در بیان موفقیت ها و اندوه های جامعه افراد دارای معلولیت بزرگ نمایی نشود و آنان را آنگونه که هستند به تصویر بکشند تا به سوی عادی سازی در ارتباط با پانزده درصد از جامعه سقز گام برداریم.

*مدرس دانشگاه و وکیل دادگستری