صاحب این قلم بر اساس مطالعه بررسی های انجام شده چون منبع مورد استفاده، بر این باور است که سرمایه گذاری دولتی، سرمایه انسانی، سامان دادن به مسکن، ساخت اتوبان، بزرگراه و فرودگاه، سیاست عدالت در فرهنگ و هنر، سیراب نمودن شهرها و روستاها از آب سدها و ساماندهی پدیده کولبری می تواند هفت سین توسعه کوردستان در سال ۱۴۰۱ باشد.

استان کوردستان بر اساس ظرفیت ها، می تواند سهم قابل توجهی از تولید ملی را به خود اختصاص دهد و از این طریق می تواند هم کوردستان و مردمانش شاهد رونق و رفاه اقتصادی و توسعه باشند و هم سهم خود را در پیشرفت، توسعه و آبادانی کشور ادا کرده باشند.
کوردستانی ها، هر زمان احساس امید کرده اند که رویکرد فضای سیاسی نسبت به آنان تغییر خواهد کرد و حقوق شهروندی اشان فارغ از مباحث امنیتی، ملیتی و مذهبی محترم شمرده می شود با نرخ مشارکت سیاسی خود در آن دوره نشان داده اند اما سه عنصر؛ دور باطل نگاه بدبینانه و سلبی- حس محرومیت و تبعیض- افزایش شکاف میان کوردستان و حاکمیت سیاسی در زمان هایی همدیگر را تقویت کرده اند که نتیجه ای هم جز باخت برای طرفین بازی به دنبال نداشته است.

توسعه کوردستان و رهایی از وضعیت های وخیم اقتصادی- اجتماعی و زیست محیطی، نیازمند برنامه ریزی های کارشناسانه دقیق و بینارشته ای، تخصیص بودجه و اعتبارات ملی و استانی به اندازه کافی، اصلاح جدی و تقویت وضعیت مدیریتی- دیوانسالاری کردستان (معطوف به شایسته سالاری و بومی گزینی) و تقویت نهادهای مدنی است تا کردستان نیز در مسیر توسعه پایدار گام بگذراد و از ایجاد نارضایتی های عمومی بیشتر جلوگیری شود (۱).
آنچنان که شواهد نشان می دهد؛ فقر مسکن، اشتغال، سرمایه گذاری اندک دولت در اشتغال، بهره برداری ناقص از معادن و عدم تکمیل زنجیره های فولاد، بی توجهی به پیشران های توسعه و اشتغال، غفلت از برندهای حوزه کشاورزی چون توت فرنگی، گردو، عسل و انگور و ماهی و، سهم ناچیز از مدیریت کلان سرمایه انسانی از جمله مواردی است که چون هزار راه نرفته، در مسیر توسعه کوردستان، مانده اند.
کوردستان، نیازمند خارج کردن از رکود اقتصادی، ایجاد اشتغال به دلیل انبوه بیکاران و نجات مردم از دست کولبری-آنچه که بر پیشانی استان می درخشد- است.
افزایش زیرساخت های عمومی چون تکمیل بزرگراه کرمانشاه- میاندوآب، تکمیل فرودگاه سقز و احداث فرودگاه لجستیکی در شهرهای بانه و مریوان، اتمام هتل های ورزش، تکمیل زنجیره فولاد، دعوت از سرمایه گذاران و خروج طرحهای بزرگ اقتصادی از رکود، ایجاد بازارهای جدید وام مسکن، احیای جنگل های زاگرس و تقویت بیمه همگانی می تواند در دستور کار دولتمردان قرار گیرد.
در این راه باید از سند تحول دولت که برنامه دولت سیزدهم برای ترمیم اساسی در حوزه های کلان ارائه راهکارهای عملیاتی برای برون رفت از چالش هاست بهره گرفت.
از سوی دیگر به دلیل گستردگی موارد شاید دولت نتواند آنچنان که باید و شاید با نگاه منظومه ای برای تمام موارد گام های اساسی بردارد ولی به صراحت می توان گفت؛ دو چالش اساسی در استان کوردستان فقر اشتغال و مسکن است که از راهکارهای آن می تواند خروج پادگان ها، واگذاری زمین های مازاد ادارات بر اساس نیازسنجی استانداری و فرمانداری ها نه فقط دستگاه متولی و جذب وام از صندوق های ملی برای خروج از این نابرابری باشد.
از منظری دیگر، توجه دولت به سیاست مهاجرت معکوس و بازگشت روستائیان به روستاها، ادامه پاکسازی محدوده های مین باقی مانده، تدبیر برای نجات زریبار ( حفظ گردشگری و زیست بوم؛ حیات آن و حیات مردم)، حرکت به سمت سرمایه گذاری در توریسم درمانی ، سرمایه گذاری در راه اندازی صنایع تبدیلی و تکمیلی، ارتقای سرمایه های انسانی در مرکز، توجه به سازمان های مردم نهاد و بهره گیری از ظرفیت آنان برای اداره شایسته استان از دیگر زیرمجموعه هفت سین نوروزی می تواند باشد.

بهره گیری از ظرفیت سدهای استان برای آب شرب روستاها و تکمیل مجتمع های آبرسانی و انتقال آب سدهای ژاوه و آزاد به قروه و دهگلان، جذب اعتبارات در قالب تبعیض مثبت به استان کردستان، توانمندسازی مردم مناطق حاشیه ای در قالب سیاست های نوسازی شهری و اجتماع محور، جلب مشارکت نیروهای متخصص بومی در سطوح مدیریتی، افزایش نظارت و کنترل بر عملکرد دستگاه های اجرایی، توسعه و تقویت اقتصاد روستایی، تقویت شهرهای میانی و کوچک استان، برگزاری دوره های آموزشی فنی و حرفه ای جهت افزایش امکان خود اشتغالی زنان، انجام تحقیق های بینا رشته ای پیرامون پدیده های اجتماعی چون طلاق و خودکشی و توجه بسیار دقیق به دانش اقتصاد و بازاریابی و مدیریت کشاورزی همچنین از دیگر موارد می تواند باشد.

از سوی دیگر، توجه به روش های علمی نوین در اداره امور چون؛ افزایش سهم کشت آبی با استفاده از تکنولوژی های جدید مانع هدررفت آب، استفاده از نیروهای متخصص اقتصاد و مدیریت کشاورزی در دهیاری ها و بخشداری ها، توسعه صنعت دامپروری، توجه به دسترسی اینترنت روستایی و تقویت و گسترش خدمات آموزش و پرورش در نواحی روستایی، تبدیل واحدهای صنعتی مستعد در هر رشته به واحدهای بزرگ مقیاس و تقویت گردشگری روستایی باید به جد رصد شود.
تشویق سرمایه گذاران برای تاسیس بیمارستان ها و درمانگاه های خصوصی، در نظر گرفتن حق مدیریت استانی برای کوردستان در زمینه سدهایی که در خاک این استان ساخته شده است، اصلاح، بهینه سازی و شایسته سالاری در ساختار دولتی مرتبط با بخش صمت، افزایش توان رقابت پذیری بنگاه های صنعتی و بنگاه های معدنی، توسعه سرمایه گذای خارجی با توجه به تجربه موفق کشورهای ترکیه در سقز نیز نباید مورد غفلت واقع شود.
راه اندازی کامل منطقه آزاد و عدم اعمال محدودیت ها، توسعه زمین های شهرک صنعتی شهرهای استان، توسعه زیرساخت های شهرک و ناحیه های صنعتی، کاهش محدودیت های زیست محیطی و ارائه راهکار توسط این سازمان نه فقط مانع تراشی، حفاظت از دستاوردهای هورامان، سنندج شهر موسیقی، مریوان شهرکلاش، معرفی سقز به عنوان شهر صحنه ( تئاتر صحنه ای)، توجه همزمان و همسان به تمام حوزه های فرهنگ و هنر، برگزاری کنگره مشاهیر و توجه نهادهای متولی به تاب آوری کسب و کارهای رسانه ای به ویژه مطبوعات از مواردی دیگر است.
۱- فتاحی، سجاد، رفیعی، نسترن و چغازردی، جلال ( ۱۳۹۵)، مساله شناسی راهبردی در استان کردستان، مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری.