خشونت علیه؛ فریادی که باید شنیده شود

نویسنده: هانیه معروفی، دانشجوی دکتری ژئوپلیتک و فعال اجتماعی

سقزرووداو- بار دیگر خبری تلخ و تکان‌دهنده بر صدر رسانه‌ها نشست؛ قتل زنی به دست همسرش.
این حادثه، تراژدی‌ای منفرد نیست؛ بلکه فریاد و حلقه‌ای دیگر از زنجیره‌ای غم‌انگیز و تکرارشونده است که افکار عمومی را می‌آزارد و زخمی عمیق بر پیکر جامعه برجای می‌گذارد.
چند سالی است که خبر قتل زنان در شهرهای مختلف، جامعه را شوکه می‌کند. قتل‌هایی که گاه با برچسب «ناموس» یا «اعتیاد» و… توجیه می‌شوند، اما در حقیقت چهره نابرابری، مردسالاری و ضعف حمایتی در برابر خشونت خانگی را نمایان می‌سازند.

ریشه‌های چندگانه‌ی تراژدی
این فجایع حاصل تلاقی چند چالش‌اند:

ـ مشکلات فرهنگی: در بسیاری از جوامع سنتی، مفهوم زن و مسائل مرتبط نه بر مبنای احترام به حقوق و اختیار زن، بلکه بر اساس نوعی دیدگاه نابرابری و کنترل بر زندگی و افکار وی تعریف می‌شود. چنین نگرشی زن را به یک «شیء» تقلیل می‌دهد. در نتیجه، کوچک‌ترین رفتار زن ممکن است با واکنش تند و خشن مردان همراه شود و فجایعی را به بار آورد.

ـ مشکلات اقتصادی و اعتیاد: فشارهای  اقتصادی، بیکاری، اعتیاد و… باعث شده افراد توان کنترل، تحلیل و سعه صدر خود را از سدت بدهند و خشونت و سرخوردگی خود را در داخل خانواده نشان دهند و زنان و کودکان نخستین قربانیان این خشونت‌اند.

ـ بحران قانونی و حمایتی: قوانین موجود در حوزه قصاص یا دیه در مواردی بازدارنده نیستند، لذا ضعف قوانین حمایتی و نبود ضمانت‌های جدی برای مقابله با خشونت خانگی ممکن است موجب سواستفاده افراد و تداوم چرخه خشونت شود لذا باید در این حوزه بازنگری های جدی مبتنی بر عدالت و برابری حقوقی صورت بگیرد.

پیامدهای اجتماعی

زن‌کشی تنها یک خانواده را از هم نمی‌پاشاند، هر یک از این اتفاقات، اعتماد عمومی و آرامش اجتماعی را تضعیف می‌کند لذا باید از تکرار آن در جامعه از طریق های مختلف جلوگیری شود.

راهکارهای پیشنهادی

ـ ایجاد ساختارهای حمایتی: تأسیس پناهگاه‌های امن در همه شهرها، راه‌اندازی خطوط اضطراری شبانه‌روزی، و ارائه خدمات رایگان روان‌شناسی، مددکاری و حقوقی به زنان در معرض خطر.
ـ اصلاح قوانین: بازنگری فوری در قوانین مرتبط با خشونت خانگی، تعریف قانونی زن‌کشی و تضمین مجازات قطعی و بازدارنده برای قاتلان بدون توجه به بهانه‌های مختلف.
– آموزش و فرهنگ‌سازی: گنجاندن آموزش‌های مرتبط با برابری جنسیتی، حل مسالمت‌آمیز اختلافات و مهارت‌های زندگی در مدارس و بهره‌گیری از رسانه‌های محلی برای تولید محتوای آگاهی‌بخش.

یادمان باشد: امنیت زنان، امنیت جامعه است. وقوع این حوادث یک هشدار اجتماعی است، اگر امروز برای پیشگیری و آسیب شناسی اقدام نشود، فردا هزینه‌های بیشتری بر دوش همه خواهد بود.