کوردستان در صد آمار بیسوادی بعد از سیستان
سقزرووداو- بر اساس آمار مرکز پژوهش‌های مجلس، استان‌های کوردستان، آذربایجان غربی و ایلام در ۲ سال گذشته پس از سیستان و بلوچستان بیشترین نرخ بیسوادی را به خود اختصاص داده‌اند.
آموزش، به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی رشد اقتصادی و اجتماعی و شکستن چرخه فقر، در سال‌های اخیر به‌ویژه در مناطق محروم با چالش‌های جدی مواجه شده است. اگرچه دسترسی به آموزش نسبت به گذشته افزایش یافته، اما کیفیت آن به دلیل مشکلات اقتصادی، تحریم‌ها و همه‌گیری کرونا کاهش چشمگیری داشته است.
شرایط اقتصادی–اجتماعی خانواده‌ها، از جمله: وضعیت معیشتی و سواد والدین، تأثیر مستقیم بر حضور و یادگیری دانش‌آموزان دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد کودکان خانواده‌های کم‌سواد و دهک‌های پایین درآمدی احتمال کمتری برای ادامه تحصیل و تکمیل مقاطع آموزشی دارند.
از سوی دیگر، تراکم بالای کلاس‌ها، کمبود معلمان متخصص، کاهش بودجه‌های آموزشی و افت سرانه دانش‌آموزی، کیفیت آموزش را به‌شدت تضعیف کرده است. هم‌زمان، خانوارها نیز به دلیل فشارهای معیشتی، توان کمتری برای هزینه‌کرد در آموزش دارند.
این یافته‌ها حاکی از آن است که بین فقر آموزشی و فقر درآمدی رابطه مستقیمی وجود دارد و آموزش‌وپرورش به تنهایی قادر به حل این بحران نیست. کارشناسان تأکید می‌کنند برای بهبود شرایط آموزشی سه دهک پایین درآمدی، همکاری نهادهای حمایتی و سیاست‌گذاری هدفمند ضروری است.
در کنار عوامل فوق، بحران مدیریتی حوزه آموزش در کوردستان مشهود است و وابستگی های جناحی و جانبی بر شایسته سالاری غلبه پیدا کرده، اعمال فشار بر معلمان مطالبه گر و فقدان چشم انداز و برنامه راهبردی در این حوزه مزید بر علت شده است.
از سوی دیگر قطب بندی جغرافیایی در کنور به دلیل تمرکز دانشگاه های معتبر و دارای امکانات در شهرهای بزرگ و برخوردار عملاَ به سدی بزرگ برای ورود جوانان استان هایی مانند کوردستان و سیستان به دانشگاه های سراسری شهرهای بزرگ شده و به نوشته مرکز داده های باز، نظام سهمیه‌بندی کنکور در تحقق عدالت آموزشی شکست خورده است؛ چرا که همچنان طبقات کم‌درآمد در رقابت با طبقات پردرآمد، عملاً شانسی برای دسترسی به رشته‌های معتبر دانشگاهی ندارند.
